US dollar decline 2025: આ તે કેવી લાચારી... ડોલર તેનું મૂલ્ય ગુમાવી રહ્યો છે અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ કંઈ કરી શકતા નથી!

US dollar decline 2025: વિશ્વની સૌથી મજબૂત મુદ્રા કહેવાતી અમેરિકન ડોલર આ વર્ષે પોતાની ચમક ગુમાવી રહી છે. 50 વર્ષોમાં સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન કરતી આ મુદ્રા 10%થી વધુ ઘટી ગઈ છે, જ્યારે સોનું, ચાંદી, શેરબજાર, ક્રિપ્ટો અને રિયલ એસ્ટેટ જેવા અન્ય રોકાણો રેકોર્ડ તબક્કા પર પહોંચી ગયા છે. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની આક્રમક વેપાર નીતિઓએ આ સ્થિતિને વધુ જટિલ બનાવી છે, જેના કારણે અમેરિકા વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં અલગ થલગ પડવાના સંકટમાં છે.

અમેરિકી ડોલર ઇન્ડેક્સ (DXY), જે છ મુખ્ય મુદ્રાઓ સામે તેની તાકાત માપે છે, 2025ની પહેલી અડધી તિમાહીમાં 10.8% ઘટ્યો – આ 1973 પછીનું સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન છે. આ વચ્ચે ફેડરલ રિઝર્વની વ્યાજદરોમાં કટોતીની અપેક્ષા અને ટ્રમ્પની ટેરિફ વિધેયાઓએ રોકાણકારોમાં ચિંતા વધારી છે. ટ્રમ્પની નીતિઓ, જેમ કે ચીન, કેનેડા અને મેક્સિકો પર 20%થી 145% સુધીના ટેરિફ, અમેરિકાને વેપાર યુદ્ધમાં ધકેલી રહી છે. આનાથી વિદેશી રોકાણો ઘટ્યા છે અને ડોલરનું વિશ્વાસપાત્રતાનું સ્થાન ડગમગાઈ રહ્યું છે.

આ બધું ડોલરના ગ્લોબલ રિઝર્વ સ્ટેટસ પર અસર કરી રહ્યું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા નિધિ (IMF)ના તાજા ડેટા અનુસાર, વિશ્વના કેન્દ્રીય બેંકોના રિઝર્વમાં ડોલરનો હિસ્સો બીજી તિમાહીમાં 0.12% ઘટીને 56.32% થઈ ગયો – આ 1994 પછીનું સૌથી નીચું સ્તર છે. આ વર્ષે 1.5%ની આ કમીએ ડોલરને રિઝર્વ મુદ્રા તરીકેની તેની પકડ નબળી પાડી છે. વધુમાં, 2000થી આજ સુધી ડોલરનો હિસ્સો 16 પોઇન્ટ ઘટ્યો છે; 1977માં તે 85% હતો, જ્યારે હવે તે 50%થી નીચે જવાની આગાહી છે પાંચ વર્ષમાં, જો આ ઝડપ જળવાઈ રહી.

બીજી તરફ, યુરોનો હિસ્સો 21.13% અને ચીનની યુઆનનો 2%થી વધીને 5.5% સુધી પહોંચ્યો છે. કેન્દ્રીય બેંકો હવે સોના અને અન્ય મુદ્રાઓ તરફ વળી રહી છે, કારણ કે ટ્રમ્પની અનિશ્ચિત નીતિઓએ વિશ્વાસને ઠેસ પહોંચાડ્યો છે. રોબર્ટ આઇબેક, હાર્વર્ડના અર્થશાસ્ત્રી, કહે છે, "ટ્રમ્પની ટેરિફ વિધેયાઓએ ડોલરને સુરક્ષિત આશ્રય તરીકેનું સ્થાન ગુમાવવા પ્રેરિત કર્યું છે."

આ વચ્ચે અન્ય રોકાણો તો ચમકી ઉઠ્યા છે. સોનું સોમવારે પ્રથમ વખત $3,977 પ્રતિ ઔંસના રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચ્યું – આ વર્ષે તે 40થી વધુ વખત નવા ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યું છે અને તેનું માર્કેટ કેપ $27 ટ્રિલિયનને પાર કરી ગયું. ચાંદી, ક્રિપ્ટોકરન્સીઝ જેમ કે બિટકોઇન અને રિયલ એસ્ટેટમાં પણ ટેકડી આવી છે, જ્યારે ગ્લોબલ બોન્ડ યીલ્ડમાં વધારો જોવા મળ્યો. આનું મુખ્ય કારણ મોંઘવારી અને ડોલરની કમજોરી છે, જે રોકાણકારોને વૈકલ્પિક સુરક્ષિત વિકલ્પો તરફ ધકેલી રહી છે.

ટ્રમ્પ વહીવટ પોતાની નીતિઓને વેપાર લાભ માટે જરૂરી ગણાવે છે, પરંતુ વિશ્લેષકો માને છે કે આ અમેરિકાને વૈશ્વિક વેપારમાંથી દૂર કરી શકે છે. જો ડોલરની આ ઘટાડો ચાલુ રહ્યો, તો વિશ્વ અર્થતંત્ર પર અસર પડશે – અને ભારત જેવા દેશો માટે આ બંને તક અને પડકાર છે. રોકાણકારોને સલાહ છે કે વર્તમાન સ્થિતિમાં વિવિધતા જાળવીને રોકાણ કરે.

આ પણ વાંચો-Market Outlook: બજારમાં ચાર દિવસની તેજી પર લાગી બ્રેક, જાણો ગુરૂવારે કેવી રહેશે માર્કેટની ચાલ