ભારતમાંથી યુરોપમાં કન્ટેનરમાં શું મોકલવામાં આવી રહ્યું છે? તૂટી ચૂક્યાં છે તમામ રેકોર્ડ, જાણશે તો ટ્રમ્પ પણ માથું કુટશે

India diesel exports: ભારતીય રિફાઇનર્સે વેપારના ક્ષેત્રમાં એક નવો માઇલસ્ટોન સ્થાપ્યો છે. સપ્ટેમ્બરમાં દેશે યુરોપને ડીઝલનો અભૂતપૂર્વ નિર્યાત કર્ય્યું છે, જે 2017થી ડેટા શરૂ થયા પછીનો સૌથી ઊંચો આંકડો છે. આ વધારો યુરોપમાં રિફાઇનરીઓના જાળવણી કાર્યો અને પશ્ચિમી બજારોમાં મજબૂત નફોને કારણે થયો.

આ મહિને એશિયાથી યુરોપ જતા ડીઝલની માત્રા 1.3થી 1.4 મિલિયન ટન (9.7થી 10.4 મિલિયન બેરલ) સુધી પહોંચી. શિપ-ટ્રેકિંગ ડેટા દર્શાવે છે કે આ સ્તર પર ભારતનો નિર્યાત પહેલી વખત પહોંચ્યો છે. ભારતીય રિફાઇનર્સ તેમના કુલ ક્રૂડ ઓઇલના લગભગ એક તૃતીયાંશ ભાગને રશિયાથી મેળવે છે. આ ક્રૂડના ઉપયોગથી ઉત્પાદન વધારીને વધારાના ડીઝલને વિદેશ રવાના કરવામાં આવ્યા. પરિણામે, કુલ ડીઝલ નિર્યાત 3 મિલિયન ટનની આસપાસ પહોંચીને પાંચ વર્ષના ટોચના સ્તરે સ્થિર થયો.

આ બધું ત્યારે થયું જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારતને રશિયન તેલ ખરીદી માટે નિશાન બનાવ્યો. તેમણે 50% ટેરિફ લાદ્યા, જેમાં 25% વધારાના ટેરિફ રશિયન ક્રૂડને કારણે છે. ભારત આને અન્યાયી માને છે અને કહે છે કે ચીન અને યુરોપ રશિયન ઊર્જાનો ઘણો વધુ આયાત કરે છે, પણ ભારતને જ નાનું કરવામાં આવે છે. આનાથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ પણ વધ્યો છે.

વેપારીઓએ પશ્ચિમી બજારોમાં મજબૂત નફાનો લાભ ઉઠાવ્યો. સપ્ટેમ્બરમાં ડીઝલના ઈસ્ટ-વેસ્ટ સ્પ્રેડ (કિંમતનો તફાવત) સરેરાશ $45 પ્રતિ ટન રહ્યો, જે ઓગસ્ટના $30થી નીચા સ્તરથી વધુ હતો. LSEGના મૂલ્ય ડેટા આની પુષ્ટિ કરે છે. યુરોપમાં રિફાઇનરી જાળવણીથી સપ્લાય ઘટી, જેનાથી કિંમતો મજબૂત પડી. બે સ્ત્રોતો કહે છે કે ઓક્ટોબરમાં યુરોપમાં 550,000થી 600,000 BPD (બેરલ પ્રતિ દિવસ) ક્ષમતા બંધ રહેશે, જે સપ્ટેમ્બરના 400,000 BPDથી વધુ છે.

આ ઉપરાંત, શિપિંગ ખર્ચમાં પણ ઘટાડો આવ્યો. બે શિપબ્રોકર્સના ડેટા પ્રમાણે, તે $10 પ્રતિ ટન ઘટ્યો. ભારત-યુરોપ રૂટ પર 90,000 ટન પ્રોસેસ્ડ ઈંધણ મોકલવાની કિંમત સપ્ટેમ્બરના અંતમાં $3.25 મિલિયનથી $3.5 મિલિયન સુધી ઘટી, જે ઓગસ્ટના $4 મિલિયનથી $4.2 મિલિયનથી ઓછી હતી.

આ વધારાથી એશિયામાં સપ્લાય ઘટી, જેનાથી 10-ppm સલ્ફર ગેસોલના કેશ પ્રીમિયમ $1.50 પ્રતિ બેરલ સુધી પહોંચ્યા – બે મહિનાનો સૌથી ઊંચો રહ્યો છે.. વિશ્લેષકો કહે છે કે ઓક્ટોબરમાં નિર્યાતમાં ઘટાડો આવશે, કારણ કે દિવાળી સીઝનમાં ઘરગથ્થુ માંગ વધશે. પણ, રિફાઇનિંગ માર્જિન્સ ગયા વર્ષ કરતા વધુ હોવાથી આ ઘટાડો મર્યાદિત રહેશે.

ભવિષ્યમાં વેપારીઓ સાવધાન છે. EUના 18મા પેકેજમાં રશિયન રિફાઇન્ડ પ્રોડક્ટ્સ પર પ્રતિબંધની વિગતો અસ્પષ્ટ છે. બે વેપારીઓ કહે છે કે આના અસરને મધ્ય પૂર્વના બેરલથી સરળતાથી બદલી શકાય, જે સરળતાથી મળે છે. આ રેકોર્ડ ભારતીય વેપારને નવી ઊંચાઈઓ આપી રહ્યો છે, પણ વૈશ્વિક તણાવ વચ્ચે સાવધાની જરૂરી છે.