EPS Pension Hike: કેન્દ્ર સરકાર એમ્પ્લોઈઝ પેન્શન સ્કીમ (EPS) હેઠળ મિનિમમ પેન્શનને હાલના 1,000 રૂપિયા પ્રતિ માસથી વધારીને 3,000 રૂપિયા કરવાની યોજના પર કામ કરી રહી છે. આનાથી 36.6 લાખ પેન્શનરોને સીધો લાભ મળશે, જોકે આની ખર્ચ અને સમયરેખા અંગે હજુ વિચારણા ચાલી રહી છે.
EPS Pension Hike: ખાનગી નોકરીયાતો માટે મોટી ભેટ, મિનિમમ પેન્શન 3,000 રૂપિયા કરવાની સરકારની તૈયારી
EPS Pension Hike: ભાજપ સાથે સંકળાયેલા અર્થશાસ્ત્રી સંદીપ વેમ્પાટીએ Moneycontrolને જણાવ્યું કે માર્ચ 2014થી માર્ચ 2025 સુધી છૂટક મોંઘવારી દર (CPI)માં 72%નો વધારો થયો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંગઠન (ILO) પણ પેન્શનને મોંઘવારી સાથે જોડવાની હિમાયત કરે છે. જોકે, વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતા અને સરકારની રાજકોષીય નીતિઓને કારણે આ પ્રસ્તાવની સમયરેખા અને પેન્શનની રકમ અંગે અસમંજસ યથાવત્ છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Apr 30, 2025 પર 6:06 PM
કેન્દ્ર સરકાર એમ્પ્લોઈઝ પેન્શન સ્કીમ (EPS) હેઠળ મિનિમમ પેન્શનને 1,000 રૂપિયાથી વધારીને 3,000 રૂપિયા પ્રતિ માસ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ Moneycontrolને જણાવ્યું કે આ નિર્ણય આગામી થોડા મહિનામાં લાગૂ થઈ શકે છે. આ પગલું એવા સમયે લેવાઈ રહ્યું છે જ્યારે મોંઘવારીમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે અને વૃદ્ધોની સામાજિક સુરક્ષા અંગે ચિંતા વધી રહી છે.
EPS શું છે?
એમ્પ્લોઈઝ પેન્શન સ્કીમ (EPS) એ ભારતમાં સંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ માટે એક નિવૃત્તિ યોજના છે, જે એમ્પ્લોઈઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (EPFO) દ્વારા સંચાલિત થાય છે. આ યોજનાનો હેતુ ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ બાદ નિશ્ચિત માસિક આવક પૂરી પાડવાનો છે. આ યોજનાનું ફંડ નિયોક્તા (કંપની)ના યોગદાનમાંથી આવે છે. એમ્પ્લોઈઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ (EPF)માં કુલ 12% યોગદાનમાંથી 8.33% EPSમાં અને બાકીનું 3.67% EPFમાં જાય છે. સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું, "અમે મિનિમમ પેન્શનને 3,000 રૂપિયા પ્રતિ માસ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યા છીએ. આ મુદ્દો ઘણા સમયથી બાકી હતો." આ પહેલાં 2020માં શ્રમ મંત્રાલયે મિનિમમ પેન્શનને 2,000 રૂપિયા કરવાનો પ્રસ્તાવ નાણા મંત્રાલયને મોકલ્યો હતો, પરંતુ તેને મંજૂરી મળી ન હતી.
7,500 રૂપિયા પેન્શનની માંગ
2025ના બજેટ પહેલાંની ચર્ચા દરમિયાન EPS નિવૃત્ત કર્મચારીઓના એક પ્રતિનિધિમંડળે નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણને મિનિમમ પેન્શન 7,500 રૂપિયા કરવાની માંગ કરી હતી, પરંતુ તેમને કોઈ ખાતરી મળી ન હતી. હાલમાં EPSનું કુલ ફંડ 8 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે. આ યોજના હેઠળ લગભગ 78.5 લાખ પેન્શનભોગીઓ છે, જેમાંથી 36.6 લાખ લોકોને માત્ર 1,000 રૂપિયા પ્રતિ માસનું મિનિમમ પેન્શન મળે છે.
નાણાકીય અસર પર ચર્ચા
અધિકારીએ જણાવ્યું કે શ્રમ મંત્રાલય હાલમાં 3,000 રૂપિયા પેન્શન લાગૂ કરવાથી થનારા વધારાના ખર્ચનું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યું છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં સરકારે EPS પેન્શનરોને મિનિમમ પેન્શન આપવા માટે 1,223 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા હતા, જે FY23માં ખર્ચાયેલા 970 કરોડ રૂપિયા કરતાં 26% વધુ છે. સપ્ટેમ્બર 2014થી સરકાર મિનિમમ પેન્શન 1,000 રૂપિયા સુનિશ્ચિત કરવા માટે અનુદાન આપે છે, એટલે કે જો કોઈ સભ્યનું પેન્શન 1,000 રૂપિયાથી ઓછું હોય તો સરકાર તે રકમની ખાધ પોતાના ખિસ્સામાંથી ભરે છે.
સંસદીય સમિતિ અને નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય
તાજેતરમાં ભાજપના સાંસદ બસવરાજ બોમ્મઈની અધ્યક્ષતાવાળી સંસદીય સમિતિએ શ્રમ મંત્રાલયને મિનિમમ EPS પેન્શન તાત્કાલિક વધારવાની ભલામણ કરી હતી, કારણ કે મોંઘવારી ઝડપથી વધી રહી છે. ગ્રાન્ટ થોર્નટન ભારતના પાર્ટનર અખિલ ચાંદનાએ જણાવ્યું, "જો મિનિમમ પેન્શન વધારવામાં આવે, તો તે એક સ્વાગતપાત્ર પગલું હશે, ખાસ કરીને નીચલા આવક ધરાવતા નિવૃત્ત કર્મચારીઓ અને તેમના આશ્રિત પરિવારો માટે."
ભાજપ સાથે સંકળાયેલા અર્થશાસ્ત્રી સંદીપ વેમ્પાટીએ Moneycontrolને જણાવ્યું કે માર્ચ 2014થી માર્ચ 2025 સુધી છૂટક મોંઘવારી દર (CPI)માં 72%નો વધારો થયો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંગઠન (ILO) પણ પેન્શનને મોંઘવારી સાથે જોડવાની હિમાયત કરે છે. જોકે, વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતા અને સરકારની રાજકોષીય નીતિઓને કારણે આ પ્રસ્તાવની સમયરેખા અને પેન્શનની રકમ અંગે અસમંજસ યથાવત્ છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.