ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે રૂપિયાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. નેપાળ, ભૂટાન અને શ્રીલંકા જેવા પડોશી દેશો સાથે વેપાર હવે યુએસ ડોલરને બદલે સીધા ભારતીય રૂપિયાનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવશે. આ માસ્ટરસ્ટ્રોકથી ભારતની વિદેશી ચલણ પરની નિર્ભરતા ઓછી થશે જ, પરંતુ રૂપિયાની આંતરરાષ્ટ્રીય વિશ્વસનીયતા પણ મજબૂત થશે.
RBI એ અમેરિકી ડૉલરને ઝટકો આપ્યો, પાડોશી દેશો સાથે હવે રૂપિયામાં થશે વેપાર
ભારત સાથે રૂપિયાનો વેપાર કરતી વિદેશી બેંકો સ્પેશિયલ રૂપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ્સ (SRVA) દ્વારા રૂપિયા રાખે છે. RBI એ હવે તેમને આ ખાતાઓમાં જમા કરાયેલા રૂપિયા ભારતીય કંપનીઓના બોન્ડ અને કોમર્શિયલ પેપર્સમાં રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપી છે. આનાથી વિદેશી બેંકોને સારું વળતર મળશે અને રૂપિયાના વેપારને વધુ પ્રોત્સાહન મળશે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Oct 01, 2025 પર 2:31 PM
રૂપિયામાં વેપારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે RBI ના ત્રણ મુખ્ય પગલાં:
- પડોશી દેશોને રૂપિયામાં સીધી લોન
હવે, નેપાળ, ભૂટાન અને શ્રીલંકાના વેપારીઓ અધિકૃત ભારતીય બેંકો (જેને AD બેંકો કહેવાય છે) પાસેથી સીધા રૂપિયામાં લોન મેળવી શકશે. પહેલાં, તેઓએ તેમના ચલણને ડોલરમાં રૂપાંતરિત કરવું પડતું હતું અને પછી ભારતમાં ચુકવણી કરવી પડતી હતી, જે સમય માંગી લેતું અને ખર્ચાળ હતું. નવો નિયમ વેપારના ખર્ચને સરળ અને સસ્તો બનાવશે.
- ચલણો માટે નક્કી થશે પારદર્શક એક્સચેંજ રેટ
RBI એ પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે કે ભારત તેના મુખ્ય વેપારી ભાગીદારો માટે પારદર્શક સંદર્ભ એક્સચેંજ રેટ સ્થાપિત કરે. આનાથી ખાતરી થશે કે વ્યવસાયોને અગાઉથી ખબર હશે કે તેઓ કયા દરે વ્યવહાર કરશે. આ પગલાથી વિનિમય દરમાં વધઘટ અને અનિશ્ચિતતા દૂર થશે.
RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ કહ્યું, "અમે આ દિશામાં સતત પ્રગતિ કરી રહ્યા છીએ." તેમણે સ્પષ્ટતા કરી કે નવા પ્રસ્તાવ હેઠળ, અધિકૃત ભારતીય બેંકો ભૂટાન, નેપાળ અને શ્રીલંકામાં બિન-નિવાસી વ્યવસાયોને રૂપિયામાં લોન આપશે, જેનાથી સરહદ પાર વેપાર વ્યવહારો સરળ અને સસ્તા બનશે.
- વિદેશી બેંકોના રૂપિયા રાખવાથી અતિરિક્ત ફાયદા
ભારત સાથે રૂપિયાનો વેપાર કરતી વિદેશી બેંકો સ્પેશિયલ રૂપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ્સ (SRVA) દ્વારા રૂપિયા રાખે છે. RBI એ હવે તેમને આ ખાતાઓમાં જમા કરાયેલા રૂપિયા ભારતીય કંપનીઓના બોન્ડ અને કોમર્શિયલ પેપર્સમાં રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપી છે. આનાથી વિદેશી બેંકોને સારું વળતર મળશે અને રૂપિયાના વેપારને વધુ પ્રોત્સાહન મળશે.
RBI ના આ પગલાથી નેપાળ, ભૂતાન અને શ્રીલંકા જેવા પડોશી દેશો સાથે ભારતના વેપાર સંબંધો મજબૂત થશે જ, પરંતુ ભારતીય રૂપિયાની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થિતિ પણ મજબૂત થશે. ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવાથી ભારતના વિદેશી વિનિમય ભંડાર પર દબાણ ઓછું થશે અને ભારતીય અર્થતંત્રને વધારાની સ્થિરતા મળશે.
ડિસ્ક્લેમર: Moneycontrol.com પર આપવામાં આવેલા વિચાર અને રોકાણની સલાહ રોકાણ વિશેષજ્ઞોના પોતાના ખાનગી વિચાર અને સલાહ હોય છે. Moneycontrol યૂઝર્સને સલાહ આપે છે કે તે કોઈ રોકાણ નિર્ણય લેવાના પહેલા સર્ટિફાઈડ એક્સપર્ટથી સલાહ લો.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.