આ બેન્કને વેચવા માટે સરકારને મળ્યું 'ગ્રીન સિગ્નલ', LIC પાસે છે સૌથી મોટો હિસ્સો

IDBI બેન્કના પ્રાઇવેટાઇઝેશનનો માર્ગ સાફ થઈ ગયો છે. RBIએ આઈડીબીઆઈ બેન્ક માટે બિડર્સ પર તેનો 'ફીટ એન્ડ પ્રોપર' રિપોર્ટ આપ્યો છે. હવે તમામની નજર સરકાર અને બજેટ પર છે. બજેટમાં સરકાર ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ પર શું સંકેત આપે છે તેની બજાર રાહ જોઈ રહ્યું છે. IDBI બેન્ક ઘણા વર્ષોથી સરકારની પ્રાઇવેટાઇઝેશનની યાદીમાં છે. સરકાર RBIના મૂલ્યાંકનની રાહ જોઈ રહી હતી કે શું બિડર્સ માપદંડને પૂર્ણ કરે છે કે નહીં જેથી તેઓ પ્રક્રિયાના આગલા તબક્કામાં આગળ વધી શકે.

RBIએ એક વિદેશી બિડર સિવાય તમામ પર પોતાનો રિપોર્ટ આપ્યો છે. વિદેશી બિડરે તેની માહિતી શેર કરી નથી અને વિદેશી નિયમનકારે પણ તેના વિશે ડેટા પ્રદાન કર્યો નથી. સરકાર IDBI બેન્કમાં 45.5% હિસ્સો ધરાવે છે. આમાં દેશની સૌથી મોટી વીમા કંપની LIC 49% થી વધુ હિસ્સા સાથે સૌથી મોટી શેરહોલ્ડર છે. IDBI પ્રથમ નાણાકીય સંસ્થા હતી જે પાછળથી બેન્ક બની. યોજના અનુસાર સરકાર બેન્કમાં 60.7% હિસ્સો વેચી શકે છે. તેમાં સરકારનો 30.5% અને LICનો 30.2% સમાવેશ થાય છે.

કેટલો ફાયદો થશે?

IDBIનું માર્કેટ કેપ હાલમાં રૂપિયા 95,000 કરોડની આસપાસ છે. એટલે કે સરકારને હિસ્સો વેચવાથી લગભગ રૂપિયા 29,000 કરોડ મળી શકે છે. જોકે, ઘણા વિશ્લેષકો કહે છે કે ટ્રાન્ઝેક્શનની શરતો બહુ આકર્ષક નથી. સરકારે BPCL, CONCOR, BEML, શિપિંગ કોર્પોરેશન, IDBI બેન્ક, બે જાહેર ક્ષેત્રની બેન્કો અને એક વીમા કંપનીનું વિનિવેશ કરવાની યોજના બનાવી હતી પરંતુ છેલ્લા 18 મહિનાથી આ દિશામાં કોઈ પ્રગતિ થઈ નથી. એવું માનવામાં આવતું હતું કે સામાન્ય ચૂંટણીઓ પછી વસ્તુઓ આગળ વધશે પરંતુ ચૂંટણી પરિણામોએ તેના ભવિષ્ય પર પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ લગાવી દીધા છે.

પેટ્રોલિયમ મંત્રી હરદીપ પુરીએ તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે BPCLનું પ્રાઇવેટાઇઝેશન મોકૂફ રાખવામાં આવ્યું છે. આ મુદ્દે સરકારના સ્ટેન્ડની આતુરતાપૂર્વક રાહ જોવાઈ રહી છે. તેનું કારણ એ છે કે આ વખતે મોદી સરકાર ગઠબંધનના ભાગીદારો પર નિર્ભર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે બજેટમાં આનો સંકેત મળી શકે છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 23 જુલાઈએ મોદી સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળનું પ્રથમ બજેટ રજૂ કરશે. PSU શેરોમાં તાજેતરની તેજીને જોતાં, સરકાર ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન તેના રૂપિયા 50,000 કરોડના ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ લક્ષ્યાંકને પૂર્ણ કરવાની અપેક્ષા રાખી શકે છે.

ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ પર સરકારનું સ્ટેપ

સરકારે છેલ્લા 10 વર્ષોમાં વારંવાર એવા સેક્ટર્સને બહાર કાઢવાની વાત કરી છે જે 'બિન-વ્યૂહાત્મક' છે. પરંતુ અત્યાર સુધી માત્ર એર ઈન્ડિયાનું જ વિનિવેશ કરવામાં આવ્યું છે. બજાર વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે IDBI બેન્કના પ્રાઇવેટાઇઝેશનમાં કોઈ સમસ્યા ન હોવી જોઈએ. તેઓ કહે છે કે તે એક ખાનગી સંસ્થા છે. આમાં સરકારનો હિસ્સો વધારવાનું કારણ એ છે કે દેવાને કારણે થયેલા મોટા નુકસાનમાંથી વસૂલવા માટે સરકારે તેમાં મૂડી લગાવવી પડશે.