RBI Repo Rate: રેપો રેટ સ્થિર, દિવાળીની પહેલા EMI રાહતની આશા તૂટી

RBI Repo Rate: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ બુધવાર, 1 ઓક્ટોબરના રોજ મુખ્ય નીતિ દર, રેપો રેટ, 5.5 ટકા પર યથાવત રાખ્યો હતો. વર્તમાન સ્થાનિક અને વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓને ધ્યાનમાં લેતા, RBI ની નાણાકીય નીતિ સમિતિ (MPC) એ નીતિ દરમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ MPC ના નિર્ણયની જાહેરાત કરતા કહ્યું કે સમિતિએ સર્વાનુમતે રેપો રેટ 5.5 ટકા પર રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે. નાણાકીય નીતિનું વલણ તટસ્થ રહ્યું. આનો અર્થ એ છે કે કેન્દ્રીય બેંક આર્થિક પરિસ્થિતિઓના આધારે નીતિ દરને સમાયોજિત કરવામાં લવચીક રહેશે.

રેપો રેટમાં કોઈ ઘટાડો ન થતાં, ગ્રાહકોને લોન EMI પર કોઈ રાહત મળવાની શક્યતા નથી. રેપો રેટ એ દર છે જેના પર વાણિજ્યિક બેંકો તેમની તાત્કાલિક જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે RBI પાસેથી ઉધાર લે છે. આ દર યથાવત રહેવાથી, હોમ લોન, વાહન લોન અને અન્ય છૂટક લોન પરના વ્યાજ દરમાં ફેરફાર થવાની શક્યતા નથી.

રેપો રેટ ઘટે છે, ત્યારે બેંકો માટે RBI પાસેથી ઉધાર લેવાનું સસ્તું થઈ જાય છે. આ લાભ ગ્રાહકો સુધી પહોંચાડવા માટે, લોનના વ્યાજ દર ઘટાડવામાં આવે છે. રેપો રેટ સાથે જોડાયેલા લોનના દરો ઘટે છે એટલું જ નહીં, ઘણી બેંકો તેમના MCLR (માર્જિનલ કોસ્ટ ઓફ ફંડ્સ બેઝ્ડ લેન્ડિંગ રેટ્સ) પણ ઘટાડે છે. જ્યારે RBI રેપો રેટમાં વધારો કરે છે, ત્યારે બેંકો માટે લોન વધુ મોંઘી થઈ જાય છે, જેના કારણે તેઓ ગ્રાહકો માટે લોનના દરમાં વધારો કરે છે.

હવે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) વિશે વાત કરીએ. પરિસ્થિતિ લોનથી વિપરીત છે. જ્યારે રેપો રેટ ઘટે છે અને બેંકો RBI પાસેથી સસ્તી લોન મેળવે છે, ત્યારે બેંકોમાં લિક્વિડિટી વધે છે. પરિણામે, FD પર ઊંચા વ્યાજ દરો ઓફર કરીને અને ગ્રાહકો પાસેથી વધુ થાપણો આકર્ષિત કરીને લિક્વિડિટી વધારવાની કોઈ જરૂર નથી. તેથી, કેટલીક બેંકો રેપો રેટ ઘટે ત્યારે FD પર વ્યાજ દર ઘટાડે છે. જો કે, જ્યારે રેપો રેટ વધે છે, ત્યારે બેંકો માટે લોન વધુ મોંઘી થઈ જાય છે. લિક્વિડિટી વધારવા માટે, તેઓ FD પર વ્યાજ દરમાં વધારો કરે છે જેથી ગ્રાહકો તેમની પાસે વધુ પૈસા જમા કરાવી શકે.