સ્ટોક માર્કેટમાં સટ્ટાબાજી પર ટૂંક સમયમાં લાગશે લગામ, SEBI F&O સેગમેન્ટના નિયમોમાં કરશે આ ફેરફારો

કેપિટલ માર્કેટ્સ રેગ્યુલેટર સેબીએ ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ (F&O)ને કંટ્રોલ કરવા માટે કડક નિયમો લાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. નોંધનીય છે કે ફ્યુચર્સ એન્ડ ઓપ્શન્સ (F&O) દ્વારા ઝડપી નાણાં કમાવવા માટે, સ્મોલ ઇન્વેસ્ટર્સ તેમાં રોકાણ કરે છે અને તેમની મહેનતની કમાણી ડૂબી જાય છે. સેબીના જણાવ્યા અનુસાર, 10માંથી 9 નાના રોકાણકારો તેમના નાણાં ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સમાં રોકે છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. હવે સેબીએ કડક વલણ અપનાવ્યું છે. સટ્ટાકીય વેપારને રોકવા માટે, સેબીએ મંગળવારે લઘુત્તમ કોન્ટ્રાક્ટની સાઇઝમાં સુધારો કરીને અને ઓપ્શન પ્રીમિયમના એડવાન્સ કલેક્શનની જોગવાઈ કરીને ઈન્ડેક્સ ડેરિવેટિવ્ઝ પરના નિયમોને કડક બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.

આર્થિક સમીક્ષામાં પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી

સેબીની દરખાસ્ત યુનિયન બજેટમાં 1 ઓક્ટોબરથી ફ્યુચર્સ એન્ડ ઓપ્શન્સ (F&O) ડીલ્સ પર સિક્યોરિટીઝ ટ્રાન્ઝેક્શન ટેક્સ (STT) વધારવાની જાહેરાત કર્યાના દિવસો બાદ આવી છે, જેથી ડેરિવેટિવ્ઝ સેગમેન્ટમાં રિટેલ ટ્રેડર્સના વધુ પડતા રસને કારણે ઉદ્ભવતી ચિંતાઓને દૂર કરી શકાય. અગાઉ, આર્થિક સમીક્ષા રિપોર્ટ 2023-24એ પણ ડેરિવેટિવ્ઝ સેગમેન્ટમાં રિટેલ રોકાણકારોના વધતા રસ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. સમીક્ષા મુજબ, વિકાસશીલ દેશમાં સટ્ટાકીય વેપારને કોઈ સ્થાન નથી.

સેબીએ આ ફેરફારો અંગે સૂચનો માંગ્યા હતા

સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ તેના કન્સલ્ટેશન પેપરમાં સાપ્તાહિક ઈન્ડેક્સ પ્રોડક્ટ્સનું તર્કસંગતકરણ, દિવસના ટ્રેડિંગ દરમિયાન ટ્રેડિંગ વોલ્યુમનું મોનિટરિંગ, રેટ લિસ્ટ, F&O સોદાના સેટલમેન્ટ ડે પર કૅલેન્ડર સ્પ્રેડ નફો દૂર કરવા અને ટ્રેડિંગ બંધ કરવાના પગલાં સૂચવ્યા હતા જેમ કે કોન્ટ્રાક્ટ ટર્મિનેશન માર્જિન વધારવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે. સેબીએ આ દરખાસ્તો પર 20 ઓગસ્ટ સુધી જાહેર અભિપ્રાય આમંત્રિત કર્યા છે.

બે તબક્કામાં રૂપાંતર માટેની તૈયારી

માર્કેટ રેગ્યુલેટરે જણાવ્યું હતું કે ઇન્ડેક્સ ડેરિવેટિવ્ઝ કોન્ટ્રાક્ટ્સ માટે લઘુત્તમ કોન્ટ્રાક્ટનું કદ બે તબક્કામાં વ્યાપક બજાર પરિમાણોમાં જોવા મળેલા વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને સુધારવું જોઈએ. પ્રથમ તબક્કા હેઠળ, ડેરિવેટિવ કોન્ટ્રાક્ટનું લઘુત્તમ મૂલ્ય શરૂઆતમાં 15 લાખથી 20 લાખની વચ્ચે હોવું જોઈએ. સેબીના મતે છ મહિના પછીના બીજા તબક્કા હેઠળ કોન્ટ્રાક્ટનું ન્યૂનતમ મૂલ્ય 20 લાખથી 30 લાખ રૂપિયાની વચ્ચે રાખવું જોઈએ.