ઈરાન-ઈઝરાયેલ સંઘર્ષથી ભારતમાં ટેન્શન, ચાબહાર પોર્ટમાં 4771 કરોડનું રોકાણ દાવ પર

ચાબહાર-જાહેદાન રેલવે પ્રોજેક્ટ

ચાબહાર-જાહેદાન રેલવે પ્રોજેક્ટ માટે 1.6 અબજ ડોલરનો MOU સાઈન થયો હતો, જે ભારતીય PSU કંપની ઈર્કોન ઈન્ટરનૅશનલને સોંપવામાં આવ્યો હતો. જોકે, ફંડિંગમાં વિલંબને કારણે 2020માં ઈરાને આ પ્રોજેક્ટમાંથી આંશિક રીતે પોતાને અલગ કરી લીધું હતું. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ ચાબહાર પોર્ટને 2026 સુધીમાં ઈરાનના રેલવે નેટવર્ક સાથે જોડવાની યોજના છે.

ઈન્ટરનેશનલ નોર્થ-સાઉથ ટ્રાન્સપોર્ટ કોરિડોર

ભારત અને ઈરાન ચાબહાર પોર્ટ અને INSTC પર સહયોગ વધારવા માટે સતત કૂટનીતિક પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. જાન્યુઆરી 2025માં 19મા ફોરેન ઓફિસ કન્સલ્ટેશનમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારો અને અધિકારીઓએ આ દિશામાં ચર્ચા કરી હતી. INSTCનો ઉદ્દેશ ભારત, રશિયા, ઈરાન, મધ્ય એશિયા અને યુરોપ વચ્ચે મલ્ટિ-મોડલ ટ્રાન્સપોર્ટ નેટવર્ક બનાવવાનો છે, જે વ્યાપારને ઝડપી અને સરળ બનાવશે.

ચીન અને અમેરિકાની ચૂંટણી

ચીન પણ ચાબહાર પોર્ટના ડેવલપમેન્ટમાં રસ ધરાવે છે અને તેને પોતાના બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિયેટિવ (BRI) હેઠળ ગ્વાદર પોર્ટ સાથે જોડવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. બીજી તરફ, અમેરિકાએ ચાબહાર પ્રોજેક્ટમાં ભારતની ભાગીદારી પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અમેરિકાએ ઈરાન પર લગાવેલા પ્રતિબંધોનો હવાલો આપીને ચેતવણી આપી છે કે ઈરાન સાથે વ્યાપાર કરનારા કોઈપણ દેશને પ્રતિબંધોનો સામનો કરવો પડી શકે છે.

સંઘર્ષની સંભવિત અસર

ઈરાન-ઈઝરાયેલ સંઘર્ષ અને અમેરિકાની વધતી સંડોવણી ચાબહાર પોર્ટના ઓપરેશન્સને ખોરવી શકે છે. આનાથી ઈન્શ્યોરન્સ, લોજિસ્ટિક્સ અને INSTC કોરિડોર પર અસર પડી શકે છે. પશ્ચિમી પ્રતિબંધો પણ બંદરગાહ અને રેલવે પ્રોજેક્ટના ડેવલપમેન્ટમાં સતત અડચણો ઉભી કરી રહ્યાં છે.

ભારતની ચિંતા કેમ?

ચાબહાર પોર્ટ ભારત માટે માત્ર વ્યાપારી જ નહી, પણ રણનીતિક રીતે પણ અત્યંત મહત્વનું છે. આ પોર્ટ ભારતને પાકિસ્તાનને બાયપાસ કરીને મધ્ય એશિયા અને અફઘાનિસ્તન સુધી પહોંચવાનો રસ્તો આપે છે। જો આ સંઘર્ષની અસર ચાબહાર પોર્ટ પર પડશે, તો ભારતના માટે આ મોટું નુકસાન હશે.

આ પણ વાંચો- Market outlook : બજાર લાલ નિશાનમાં બંધ, જાણો 24 જૂને કેવી રહેશે માર્કેટ ચાલ