Gujarat Foundation Day: ગુજરાત સ્થાપના દિવસ 2025: 65 વર્ષની ગૌરવશાળી યાત્રા, જાણો રસપ્રદ ઇતિહાસ

Gujarat Foundation Day: આજે ગુજરાત રાજ્યનો 65મો સ્થાપના દિવસ ઉત્સાહ અને ગૌરવ સાથે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. 1 મે, 1960ના રોજ ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના થઈ હતી, જે ભાષાકીય ઓળખ અને સાંસ્કૃતિક વારસાને સાચવવાની એક ઐતિહાસિક ઘટના હતી. આ દિવસે બૃહદ મુંબઈ રાજ્યમાંથી ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર એમ બે અલગ રાજ્યોનું ગઠન થયું હતું. આજે ગુજરાતના લોકો આ દિવસને 'ગુજરાત ગૌરવ દિવસ' તરીકે ઉજવી રહ્યા છે, જે રાજ્યની સાંસ્કૃતિક વિરાસત અને ઐતિહાસિક યોગદાનનું સ્મરણ કરાવે છે.

ગુજરાતનો જન્મ: મહાગુજરાત આંદોલનની સફળતા

ગુજરાતની સ્થાપનાની વાત કરતાં આપણે 'મહાગુજરાત આંદોલન'નો ઉલ્લેખ કર્યા વિના આગળ વધી શકીએ નહીં. ભારતની આઝાદી પહેલાં ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર બૉમ્બે રાજ્ય (બૃહદ મુંબઈ)નો ભાગ હતા. આઝાદી બાદ ભાષાકીય ઓળખના આધારે રાજ્યોના પુનર્ગઠનની માંગ ઉઠી. ગુજરાતી અને મરાઠી ભાષી લોકો પોતાની સાંસ્કૃતિક અને ભાષાકીય વિશિષ્ટતાને જાળવવા માટે અલગ રાજ્યની હિમાયત કરવા લાગ્યા.

ગુજરાતીઓએ 'મહાગુજરાત આંદોલન'ના રૂપમાં એક શાંતિપૂર્ણ પરંતુ નિર્ણાયક ચળવળ શરૂ કરી. આ આંદોલનને રવિશંકર મહારાજ, ઈન્દુલાલ યાજ્ઞિક જેવા નેતાઓનું નેતૃત્વ મળ્યું, જેમણે ગુજરાતી ઓળખને મજબૂત કરવા માટે અથાક પ્રયાસો કર્યા. આ ચળવળની સફળતાના પરિણામે, 1 મે, 1960ના રોજ બૉમ્બે રાજ્યનું વિભાજન થયું અને ગુજરાત તેમજ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યો અસ્તિત્વમાં આવ્યા. ગુજરાતના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી તરીકે ડૉ. જીવરાજ મહેતાની નિમણૂક થઈ, જેમના યોગદાનની યાદમાં અમદાવાદમાં જીવરાજ મહેતા હોસ્પિટલની સ્થાપના કરવામાં આવી.

ગુજરાતનો ગૌરવશાળી વારસો

ગુજરાતનો ઇતિહાસ પ્રાચીન સમયથી સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર રહ્યો છે. પ્રાચીન કાળમાં આ વિસ્તાર 'આનર્ત દેશ' તરીકે ઓળખાતો હતો. ગુજરાત હંમેશાં વેપાર, સંસ્કૃતિ અને ધર્મનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. લોથલ જેવા હડપ્પન સ્થળો ગુજરાતના વૈશ્વિક વેપારના પ્રાચીન ઇતિહાસની સાક્ષી આપે છે. સોમનાથ મંદિર, દ્વારકાધીશ મંદિર, અંબાજી મંદિર, ગિરનારનો ગઢ અને પાલિતાણાના જૈન મંદિરો જેવા ધાર્મિક સ્થળો ગુજરાતની આધ્યાત્મિક શક્તિનું પ્રતીક છે.

ગુજરાતની લોકસંસ્કૃતિ આજે પણ જીવંત છે. કચ્છની ભરતકલા, ગરબા અને ડાંડિયા જેવા લોકનૃત્યો, અને ગુજરાતી રસોઈની વૈશ્વિક ખ્યાતિ રાજ્યની સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિ દર્શાવે છે. ગુજરાતે અનેક રાજવંશો, નવાબો અને બ્રિટિશ શાસનનો સમય જોયો છે, પરંતુ તેની સાંસ્કૃતિક ઓળખ હંમેશાં અકબંધ રહી છે.