BRICS India: ભારતની બ્રિક્સ ચાલથી અમેરિકાને ટેન્શન, શું ડૉલરનું વર્ચસ્વ ખતમ થશે?

BRICS India: ભારતે બ્રિક્સ (BRICS) દ્વારા એવી રણનીતિ અપનાવી છે, જે અમેરિકાના વૈશ્વિક પ્રભુત્વને સીધી ટક્કર આપી રહી છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ધમકીઓ અને 50% ટેરિફના નિર્ણયનો જવાબ આપતાં ભારતે ડૉલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે મોટું પગલું ભર્યું છે. રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)એ બેન્કોને વધુ વોસ્ટ્રો ખાતા ખોલવાની છૂટ આપી છે, જેથી વૈશ્વિક વેપાર રૂપિયામાં થઈ શકે. આ પગલાથી ડૉલરનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ચસ્વ ઘટવાની શક્યતા છે, જે અમેરિકા માટે મોટી ચિંતાનો વિષય બન્યો છે.

ભારતની મજબૂત ચાલ

અમેરિકાએ ભારતને રશિયા પાસેથી તેલ ન ખરીદવાની ધમકી આપી હતી, પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તે કોઈની ધમકીઓ સામે ઝૂકશે નહીં. એક અહેવાલ મુજબ, ભારતે બેન્કોને વોસ્ટ્રો ખાતા દ્વારા રૂપિયામાં વેપાર નિપટારાની સુવિધા આપવાનો આદેશ આપ્યો છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે આ પગલું ડૉલરની વૈશ્વિક પ્રભાવને નબળો પાડશે. આ ઉપરાંત ભારત, રશિયા, ભારત અને ચીન (RIC) મંચને મજબૂત કરી રહ્યું છે, જે ટ્રમ્પ માટે બીજું મોટું માથાનું દર્દ બન્યું છે. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે તાજેતરમાં શંઘાઈ સહયોગ સંગઠન (SCO)ની બેઠકમાં આ અંગે સંકેત આપ્યા હતા.

ટ્રમ્પના દાવા નિષ્ફળ

ટ્રમ્પે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને ઝડપથી ખતમ કરવાનો અને ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે સીઝફાયર કરાવવાનો દાવો કર્યો હતો, પરંતુ આ બંને દાવા ખોટા સાબિત થયા છે. ભારતે ટ્રમ્પના આ દાવાને સ્પષ્ટપણે નકારી કાઢ્યો હતો. આ ઘટનાઓએ અમેરિકાની વૈશ્વિક સ્થિતિને નબળી પાડી છે.

બ્રિક્સનું મહત્વ

કાઉન્સિલ ઓન ફોરેન રિલેશન્સના અહેવાલ મુજબ, બ્રિક્સ એ બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન અને દક્ષિણ આફ્રિકા સહિતના ઉભરતા અર્થતંત્રોનું અનૌપચારિક જૂથ છે. 2009માં સ્થપાયેલું આ જૂથ પશ્ચિમી શક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ પરના પ્રભાવને ઘટાડવા અને વિકાસશીલ દેશોના હિતોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કામ કરે છે. 2024માં બ્રિક્સનું વિસ્તરણ થયું, જે હવે વૈશ્વિક અર્થતંત્રના 25%થી વધુ અને વિશ્વની અડધી વસ્તીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ જૂથનું 24 ટ્રિલિયન ડૉલરનું અર્થતંત્ર અમેરિકા માટે ચિંતાનો વિષય છે.