Monsoon Health tips: ચોમાસાની ઋતુ એટલે ઠંડક, વરસાદ અને ચારે બાજુ લીલોતરી. પરંતુ આ ઋતુ સાથે ભેજ, શરદી, ખાંસી અને પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ પણ આવે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, ચોમાસામાં શરીરના ત્રણ દોષો – વાત, પિત્ત અને કફ – અસંતુલિત થઈ જાય છે, જેના કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે. આવા સમયે આયુર્વેદિક ઘરેલુ ઉપાયો અપનાવીને તમે તમારા શરીરને સ્વસ્થ અને રોગમુક્ત રાખી શકો છો.
Monsoon Health tips: ચોમાસામાં બીમારીથી બચવાના આયુર્વેદિક ઘરેલુ ઉપાય, રહો તંદુરસ્ત!
Monsoon Health tips: ચોમાસાની ઋતુમાં સ્વસ્થ રહેવા માટે અસરકારક આયુર્વેદિક ઉપચાર અને ઘરેલુ નુસખા, જે તમને રોગોથી દૂર રાખશે અને પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવશે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jun 20, 2025 પર 10:54 AM
ચોમાસામાં બીમારીઓથી બચવાનું મહત્વ
ચોમાસામાં વાતાવરણમાં ભેજનું પ્રમાણ વધવાથી બેક્ટેરિયા અને વાયરસ સરળતાથી ફેલાય છે. આ ઋતુમાં શરદી, ફ્લૂ, ગળાનો દુખાવો, પેટની સમસ્યાઓ અને ચામડીના રોગોનું જોખમ વધે છે. આયુર્વેદ શરીરના દોષોને સંતુલિત કરીને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે. નીચે આપેલા ઘરેલુ ઉપાયો ચોમાસામાં તમને તંદુરસ્ત રાખવામાં મદદરૂપ થશે.
1. ત્રિફળા પાવડર: પાચન અને રોગપ્રતિકારક શક્તિનો રામબાણ ઉપાય
ત્રિફળા એ આયુર્વેદનું એક શક્તિશાળી ઔષધ છે, જે હરડે, આમળા અને બહેડાના મિશ્રણમાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ પાવડર ચોમાસામાં ખાસ ફાયદાકારક છે, કારણ કે તે પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે અને શરીરને ડિટોક્સ કરે છે.
ત્રિફળા પાવડરના ફાયદા
પાચન સુધારે છે: ચોમાસામાં ભેજના કારણે પાચન ધીમું પડે છે. ત્રિફળા પેટની સમસ્યાઓ જેવી કે ગેસ, અપચો અને કબજિયાત દૂર કરે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે: તે શરીરમાંથી ઝેરી તત્વો બહાર કાઢે છે અને રોગો સામે લડવાની શક્તિ આપે છે.
દૃષ્ટિ સુધારે: આમળાના ગુણોને કારણે આંખોની રોશનીમાં સુધારો થાય છે.
ચામડીની સમસ્યાઓ ઘટાડે: ચોમાસામાં ફંગલ ઇન્ફેક્શનનું જોખમ ઘટાડે છે.
ઉપયોગની રીત
રાત્રે સૂતા પહેલાં એક ગ્લાસ ગરમ પાણીમાં અડધી ચમચી ત્રિફળા પાવડર ભેળવીને પીવો. જો તમને સ્વાદ ન ગમે, તો થોડું મધ ઉમેરી શકો છો. નિયમિત સેવનથી શરીર ડિટોક્સ થાય છે અને પાચન મજબૂત રહે છે. સાથે ધ્યાન રાખવું કે ગર્ભવતી મહિલાઓએ અથવા કોઈ ગંભીર બીમારી હોય તો ડૉક્ટરની સલાહ લીધા પછી જ ત્રિફળાનું સેવન કરવું.
2. આયુર્વેદિક ઉકાળો: શરદી-ખાંસીથી બચાવનો દેશી નુસખો
ચોમાસામાં શરદી, ખાંસી અને ફ્લૂનું જોખમ વધે છે. આયુર્વેદિક ઉકાળો એક એવો ઘરેલુ ઉપાય છે, જે શરીરને ગરમ રાખે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
ઉકાળો બનાવવાની રીત
સામગ્રી: 5-6 તુલસીના પાન, 2-3 લવિંગ, 4-5 કાળા મરી, 1 ઇંચ આદુ (કચડેલું), 1 નાની તજની લાકડી, 1 ચમચી ગોળ (વૈકલ્પિક). 2 કપ પાણીમાં આ બધી સામગ્રી ઉમેરો અને 10-12 મિનિટ સુધી ઉકાળો. ગાળીને 1 કપ ગરમ ઉકાળો પીવો.
આયુર્વેદિક ઉકાળાના ફાયદા
શરદી-ખાંસીમાં રાહત: તુલસી અને આદુ ગળાના દુખાવા અને ખાંસીમાં તરત રાહત આપે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ: લવિંગ અને કાળા મરી શરીરને ચેપથી બચાવે છે.
પાચનમાં મદદ: આદુ અને તજ પાચનતંત્રને સક્રિય રાખે છે.
ઉપયોગની રીત
દરરોજ સવારે ખાલી પેટે અથવા રાત્રે સૂતા પહેલાં 1 કપ ઉકાળો પીવો.
નાના બાળકો માટે ગોળ ઉમેરીને સ્વાદિષ્ટ બનાવી શકાય છે.
ચોમાસામાં તંદુરસ્ત રહેવા માટે વધુ ટિપ્સ
હળવો આહાર લો: ચોમાસામાં તળેલું અને ભારે ખાવાનું ટાળો. શાકભાજી, દાળ અને સૂપ જેવો હળવો આહાર લો.
ગરમ પાણી પીવો: દિવસભર ગરમ પાણી પીવાથી શરીર ડિટોક્સ થાય છે અને ચેપનું જોખમ ઘટે છે.
સ્વચ્છતા જાળવો: ચોમાસામાં ભેજને કારણે ચામડીના રોગો થવાની શક્યતા વધે છે. શરીર અને કપડાં સૂકા રાખો.
યોગ અને પ્રાણાયામ: ભસ્ત્રિકા અને અનુલોમ-વિલોમ જેવા પ્રાણાયામ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
ચોમાસામાં આયુર્વેદનો જાદુ
ચોમાસાનું વાતાવરણ મનને શાંત કરે છે, પરંતુ શરીર પર તેની નકારાત્મક અસરો પણ પડે છે. ત્રિફળા અને આયુર્વેદિક ઉકાળો જેવા ઘરેલુ ઉપાયો નિયમિત અપનાવવાથી તમે મોસમી રોગોથી બચી શકો છો. આ ઉપાયોની કોઈ આડઅસર નથી અને તે શરીરના ત્રણ દોષોને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપાયો પ્રાચીન ભારતીય પરંપરાઓનો ભાગ છે, જે પેઢી દર પેઢી વપરાતા આવ્યા છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.