ભારત-અમેરિકા વેપાર સમજૂતી: ભારત-અમેરિકા વેપાર સોદામાં ભારત સાવધ, આંકડાઓની ચાલબાજીનો ભય

ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર સમજૂતી (BTA) અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે, જેમાં ભારત 'સાચા આંકડા' અને 'સચોટ ચિત્ર' પર ભાર મૂકી રહ્યું છે. વાણિજ્ય સચિવ સુનીલ બર્થવાલે જણાવ્યું કે, આ વાટાઘાટો સાચા તથ્યો અને આંકડાઓના આધારે આગળ વધી રહી છે. આ ચર્ચા એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વેપારી ભાગીદારો પર દબાણ બનાવી રહ્યા છે અને માલસામાનના વેપારમાં અમેરિકાને 'લૂંટવાનો' આરોપ લગાવી રહ્યા છે. જોકે, તેઓ સર્વિસ સેક્ટરમાં અમેરિકાને મળતા ફાયદાઓને અવગણી રહ્યા છે.

આંકડાઓની રમતથી ભારત ચિંતિત

ભારતના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે અમેરિકાએ ભારત પર 26% રેસિપ્રોકલ ટેરિફ લગાવવાનો નિર્ણય ફક્ત માલસામાનના વેપારના આધારે લીધો છે, જેમાં સર્વિસ વેપારનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી. અમેરિકાના વાણિજ્ય વિભાગના આંકડા દર્શાવે છે કે ભારતમાં અમેરિકાનું સર્વિસ એક્સપોર્ટ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં સતત વધ્યું છે. 2022માં આ એક્સપોર્ટ 26.53 અબજ ડોલર હતી, જે 2023માં વધીને 33.99 અબજ ડોલર અને 2024માં 40.26 અબજ ડોલર થઈ. બીજી તરફ, આ જ સમયગાળામાં ભારતમાંથી અમેરિકાનું સર્વિસ આયાત 2022માં 33.03 અબજ ડોલર, 2023માં 36.4 અબજ ડોલર અને 2024માં 40.74 અબજ ડોલર રહ્યું, જેના કારણે અમેરિકાને ભારત સાથે નાનું વેપાર ખાધ રહ્યું.

ભારત: અમેરિકન ટેક કંપનીઓ માટે મોટું બજાર

ભારતની વિશાળ વસ્તી અને ઓછી ઇન્ટરનેટ ડેટા કિંમતોને કારણે ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, વોટ્સએપ, ગૂગલ સર્ચ અને યૂટ્યૂબ જેવી અમેરિકન ટેક કંપનીઓ માટે ભારત સૌથી મોટું બજાર છે. ભારતીય યૂઝર્સ આ કંપનીઓને માત્ર મોટી સંખ્યામાં ગ્રાહકો જ નથી આપતા, પરંતુ તેમની સર્વિસઓને સુધારવા માટે મોટા પ્રમાણમાં ડેટા પણ પૂરો પાડે છે.

અમેરિકન કંપનીઓની ભારતમાં કમાણી વધી

ભારતમાં અમેરિકન કંપનીઓની આવકમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે, ખાસ કરીને ઓનલાઇન જાહેરાતોમાં. ઉદાહરણ તરીકે, મેટા ઇન્ડિયાની આવક 2023-24માં 9.3% વધીને 3,034.8 કરોડ રૂપિયા થઈ, જે અગાઉના વર્ષે 2,775.7 કરોડ રૂપિયા હતી. તેનો નફો 43% વધીને 505 કરોડ રૂપિયા થયો. ગૂગલ ઇન્ડિયાની આવક 26% વધીને 5,921.1 કરોડ રૂપિયા અને માઇક્રોસોફ્ટ ઇન્ડિયાની આવક 18% વધીને 23,000 કરોડ રૂપિયા થઈ.