ભારતનું ડિફેન્સ એક્સપોર્ટ 30 ગણું વધ્યું, રશિયન સેના બિહારમાં બનેલા જૂતા પહેરીને લડી રહી છે યુદ્ધ

નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ભારતનું ડિફેન્સ ઉત્પાદન 1.27 લાખ કરોડ રૂપિયાના રેકોર્ડ લેવલે પહોંચી ગયું છે, જે 2014-15ની સરખામણીમાં 174 ટકા વધારે છે. આ આંકડો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના 'મેક ઇન ઇન્ડિયા' સ્વપ્નને સાકાર કરતો દેખાય છે. ડિફેન્સ મંત્રાલયના અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ડિફેન્સ એક્સપોર્ટ પણ રેકોર્ડ રુપિયા 21,083 કરોડ સુધી પહોંચવાની તૈયારીમાં છે, જે એક દાયકામાં 30 ગણી વધીને થશે. આ અંતર્ગત, ભારત 100થી વધુ દેશોમાં ડિફેન્સ સાધનો મોકલે છે.

ઉત્પાદન વધારીને 3 લાખ કરોડ રૂપિયા કરવાનો ટાર્ગેટ

ભારત હવે 2029 સુધીમાં ડિફેન્સ ઉત્પાદનમાં રુપિયા 3 લાખ કરોડનો ટાર્ગેટ ધરાવે છે અને ગ્લોબલ ડિફેન્સ પ્રોડક્શન સેન્ટર બનવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. ઉપરાંત, તેનું લક્ષ્ય 2029 સુધીમાં ડિફેન્સ એક્સપોર્ટ વધારીને રુપિયા 50 હજાર કરોડ કરવાનું છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ડિફેન્સ બજેટમાં 2013-14માં 2.53 લાખ કરોડ રૂપિયાથી 2025-26માં 6.81 લાખ કરોડ રૂપિયાનો વધારો ડિફેન્સ બજેટમાં લશ્કરી માળખાગત સુવિધાઓને મજબૂત બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું પ્રતિબિંબ પાડે છે.

ડિફેન્સ ઉત્પાદનમાં વધારો એડવાન્સ્ડ મિલિટરી પ્લેટફોર્મના વિકાસને કારણે થયો છે, જેમાં ધનુષ આર્ટિલરી ગન સિસ્ટમ, એડવાન્સ્ડ ટોવ્ડ આર્ટિલરી ગન સિસ્ટમ (ATAGS), મેઇન બેટલ ટેન્ક (MBT) અર્જુન, લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (LCA) તેજસ, એડવાન્સ્ડ લાઇટ હેલિકોપ્ટર (ALH), આકાશ મિસાઇલ સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, સ્વદેશી વિમાનવાહક જહાજો, સબમરીન, ફ્રિગેટ્સ અને પેટ્રોલ જહાજો જેવી નૌકાદળની સંપત્તિ પણ તેનો એક ભાગ છે.

હવે 65% સાધનો દેશમાં જ બનાવવામાં આવે છે.

અહેવાલમાં ડિફેન્સ મંત્રાલયને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે હવે 65 ટકા ડિફેન્સ સાધનો દેશમાં જ બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ અગાઉ 65-70 ટકા સાધનો વિદેશથી ખરીદવામાં આવતા હતા. ભારતના મજબૂત ડિફેન્સ ઔદ્યોગિક આધારમાં 16 DPSU, 430થી વધુ લાઇસન્સ પ્રાપ્ત કંપનીઓ અને લગભગ 16,000 MSMEનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, દેશના કુલ ડિફેન્સ ઉત્પાદનમાં ખાનગી સેક્ટરનો ફાળો લગભગ 21 ટકા છે.

ભારતની ડિફેન્સ એક્સપોર્ટ વાર્ષિક ધોરણે 32.5% વધી છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં રુપિયા 15,920 કરોડથી વધીને નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં રુપિયા 21,083 કરોડ થઈ છે. ભારતના એક્સપોર્ટ પોર્ટફોલિયોમાં બુલેટપ્રૂફ જેકેટ્સ, ડોર્નિયર (Do-228) એરક્રાફ્ટ, ચેતક હેલિકોપ્ટર, ફાસ્ટ ઇન્ટરસેપ્ટર બોટ અને હળવા વજનના ટોર્પિડોનો સમાવેશ થાય છે.