India-US Tension: રશિયા-ચીન કે અમેરિકા... ભારત માટે કોનો સપોર્ટ વધુ સારો? પ્રગતિના દૃષ્ટિકોણથી સમજો

India-US Tension: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધોમાં તણાવનું વાતાવરણ સર્જાયું છે, જેનું મુખ્ય કારણ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિઓ છે. રશિયાથી તેલની આયાતને લઈને અમેરિકાએ ભારતીય માલ પર 25% વધારાનું ટેરિફ લગાવ્યો છે, જે 27 ઓગસ્ટથી લાગુ થશે. આનાથી ભારતીય નિકાસ પર કુલ 50% ટેરિફ લાગશે, જેની અસર 27 બિલિયન ડોલરના નિકાસ પર પડી શકે છે. આ ઘટનાએ ભારતને એક જટિલ પસંદગીના ચોકડીએ લાવી દીધું છે: અમેરિકા સાથે રહેવું કે રશિયા અને ચીનનો હાથ પકડવો?

ટેરિફ યુદ્ધનો આરંભ

અમેરિકાએ ભારતની રશિયન તેલની ખરીદીને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને ટેકો આપવાનું કારણ ગણાવ્યું છે. ટ્રમ્પે ટ્વિટર પર ભારતને "ઉચ્ચ ટેરિફ ધરાવતો દેશ" ગણાવીને આકરી ટીકા કરી હતી. નોબેલ વિજેતા અર્થશાસ્ત્રી અભિજીત બેનર્જીએ સૂચવ્યું છે કે ભારતે અમેરિકા સાથે વાતચીત કરીને રશિયન તેલ બંધ કરવાના બદલામાં ટેરિફ હટાવવાની શક્યતા શોધવી જોઈએ.

ચીન તરફ ઝૂકતું ભારત

આ ટેરિફના દબાણે ભારતને ચીનની નજીક લાવ્યું છે, જે પણ રશિયન તેલની ખરીદીને લઈને સમાન દબાણનો સામનો કરી રહ્યું છે. ગલવાન ખીણની ઘટના બાદ પહેલીવાર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) સમિટમાં હાજરી આપવાના સંકેત આપ્યા છે. પરંતુ ચીન સાથેના સંબંધોનું જોખમ પણ ઓછું નથી. ભારત અને ચીન વચ્ચે લાંબા સમયથી સરહદી વિવાદ ચાલે છે, અને ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન ચીને પાકિસ્તાનને આપેલી મદદ ભારતની ચિંતા વધારે છે.

આર્થિક પડકારો

ભારતનું ચીન સાથેનું ટ્રેડ ડેફિસિટ 2024-25માં 100 બિલિયન ડોલરને વટાવી ગયું છે, જ્યારે અમેરિકા સાથે ભારતને 35 બિલિયન ડોલરથી વધુનું ટ્રેડ સરપ્લસ છે. આવી સ્થિતિમાં અમેરિકા સાથેનું ટેરિફ યુદ્ધ ભારતની નિકાસને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, ખાસ કરીને ટેક્સટાઈલ, જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી અને ઓટો પાર્ટ્સ જેવા સેક્ટર્સને. બીજી તરફ, રશિયન તેલ 43.2% સસ્તું હોવાથી ભારતની એનર્જી સિક્યોરિટી માટે મહત્વનું છે.