ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) એ ભારતીય સેવર્સની પહેલી પસંદગી રહી છે, જે સિક્યોર અને ફિક્સ રિટર્નનું વચન આપે છે. પરંતુ હવે બેન્કો આ ટ્રેડિશનલ પ્રોડક્ટને નવો રંગ આપી રહી છે. ઘણી બેન્કો હવે FD સાથે ‘ફ્રી’ લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સ કે હેલ્થ ઈન્સ્યોરન્સની ઓફર લઈને આવી છે. આ ઓફર્સ ખાસ કરીને મોટી રકમ રોકનારા ડિપોઝિટર્સને ટાર્ગેટ કરે છે, પરંતુ શું આ ‘ફ્રી’ ઈન્સ્યોરન્સ ખરેખર ફાયદાકારક છે?
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ સાથે ‘ફ્રી ઈન્સ્યોરન્સ’ની ઓફર: જાણો શું ખરેખર આ ડીલ ફાયદાકારક છે?
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ સાથે ‘ફ્રી’ ઈન્સ્યોરન્સની ઓફર્સ આકર્ષક લાગે છે, પરંતુ તે માર્કેટિંગનો એક ચતુર ખેલ છે. આ પ્રોડક્ટ્સ બેન્કોના ફાયદા માટે ડિઝાઈન કરાયેલી છે, જે ડિપોઝિટર્સને સીધો ફાયદો નથી આપતી. જો તમે FDની સિક્યોર અને ફિક્સ રિટર્ન ઈચ્છો છો, તો આ ઓફર્સની બારીકીઓ સમજીને જ નિર્ણય લો. ‘ફ્રી’ની ચમકમાં નહીં, હકીકતોના આધારે રોકાણ કરો.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jun 06, 2025 પર 4:43 PM
‘ફ્રી’ ઈન્સ્યોરન્સની ચમક: શું છે આ ઓફર?
છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં ઘણી બેન્કોએ FD સાથે બંડલ્ડ ઈન્સ્યોરન્સ પ્રોડક્ટ્સ લોન્ચ કરી છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક બેન્કે તાજેતરમાં 375 દિવસની FD પર ₹10 લાખ કે તેથી વધુની રકમ માટે ₹5 લાખનું સુપર ટોપ-અપ હેલ્થ ઈન્સ્યોરન્સ ઓફર કર્યું છે. અન્ય બેન્કો પણ હોસ્પિટલ કેશ, ક્રિટિકલ ઈલનેસ કવર કે ટર્મ લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સ જેવી સુવિધાઓ આપી રહી છે. આ ઓફર્સમાં ડિપોઝિટરને કોઈ અલગ પ્રીમિયમ ચૂકવવું નથી પડતું, જેનાથી લાગે છે કે આ એક બોનસ છે. પરંતુ હકીકતમાં આની પાછળ ઘણી શરતો છુપાયેલી હોય છે.
શરતો અને મર્યાદાઓ: શું ગુમાવો છો?
લિમિટેડ વેલિડિટી: મોટાભાગના કેસમાં ઈન્સ્યોરન્સ કવર માત્ર પ્રથમ વર્ષ માટે જ માન્ય હોય છે. FD રિન્યૂ કરો કે રોલઓવર કરો, તો ઈન્સ્યોરન્સ બંધ થઈ જાય છે.
પ્રીમેચ્યોર વિડ્રોઅલની સજા: જો તમે FD ટર્મ પૂરી થાય તે પહેલાં તોડો, તો ઈન્સ્યોરન્સ કવર તરત રદ થઈ જાય છે. કેટલીક બેન્કો 50%થી વધુ રકમ ઉપાડવા પર પણ કવર રદ કરે છે.
નો એક્સ્ટ્રા ઈન્ટરેસ્ટ: આવી FD પર ઈન્ટરેસ્ટ રેટ સામાન્ય (કાર્ડ રેટ) જ હોય છે. એટલે કે, મોટી રકમ રોકવા છતાં તમને વધારાનું રિટર્ન નથી મળતું; બદલામાં માત્ર ઈન્સ્યોરન્સ આપવામાં આવે છે.
ઉંમરની મર્યાદા: ઈન્સ્યોરન્સ કવર ઘણી વખત 60 કે 65 વર્ષથી નીચેની ઉંમરના લોકો માટે જ હોય છે, જોકે કેટલીક બેન્કો 75 વર્ષ સુધીની મંજૂરી આપે છે.
જોઈન્ટ FDમાં મર્યાદા: જો FD જોઈન્ટ હોય, તો માત્ર પ્રાઈમરી એકાઉન્ટ હોલ્ડરને જ ઈન્સ્યોરન્સ મળે છે.
ઈન્સ્યોરન્સની ફાઈન પ્રિન્ટ: શું જાણવું જરૂરી?
આ બંડલ્ડ ઈન્સ્યોરન્સ પોલિસીઓમાં ઘણી શરતો હોય છે, જે ડિપોઝિટર્સ ઘણીવાર ધ્યાન નથી આપતા:
વેઈટિંગ પીરિયડ: ક્રિટિકલ ઈલનેસ કે હોસ્પિટલ કેશ જેવા બેનિફિટ્સ માટે 30-90 દિવસનો વેઈટિંગ પીરિયડ હોય છે. એટલે કે, FD ખોલ્યા પછી તરત ક્લેઈમ નહીં મળે.
એક્સક્લુઝન્સ: પ્રી-એક્ઝિસ્ટિંગ ડિસીઝ, લાઈફસ્ટાઈલ ડિસીઝ કે અમુક પ્રોસિજર્સ આવરી લેવામાં નથી આવતા.
ક્લેઈમ પ્રોસેસ: આ ગ્રુપ ઈન્સ્યોરન્સ પોલિસી હોવાથી ડિપોઝિટરને અલગ પોલિસી ડોક્યુમેન્ટ નથી મળતું. ક્લેઈમ કરવા માટે ઈન્સ્યોરરના એક ઈમેલ ID પર સંપર્ક કરવો પડે છે, જે ઈમરજન્સીમાં મુશ્કેલ બની શકે છે.
લિમિટેડ કવરેજ: ઉદાહરણ તરીકે, ₹5 લાખનું હેલ્થ કવર ત્યારે જ ઉપયોગી છે જો તમારી પાસે પહેલેથી બેઝ પોલિસી હોય અને તમે ₹5 લાખનો ખર્ચ ખુદ ચૂકવી દીધો હોય.
બેન્કોનો ફાયદો શું?
બેન્કો માટે આ એક સ્માર્ટ સ્ટ્રેટેજી છે. FDના ઈન્ટરેસ્ટ રેટમાં 0.5%નો વધારો કરવા કરતાં ઈન્સ્યોરન્સ બંડલ કરવું સસ્તું પડે છે. આ ઓફર્સથી પ્રોડક્ટને ‘પ્રીમિયમ’ લુક મળે છે, જે મોટા ડિપોઝિટર્સને આકર્ષે છે. ઉપરાંત, ઈન્સ્યોરન્સ પાર્ટનર્સને ગ્રુપ પોલિસીઓ વેચવાનો નવો માર્ગ મળે છે.
આ ઉપરાંત, આવી ઓફર્સ ડિપોઝિટર્સને FD તોડતા અટકાવે છે, કારણ કે તેનાથી ઈન્સ્યોરન્સ કવર ગુમાવવાનો ડર રહે છે. આ રીતે બેન્કો માટે ડિપોઝિટની સ્ટિકિનેસ વધે છે, જે લિક્વિડિટી ટાઈટ હોય ત્યારે ખૂબ જરૂરી છે.
શું કરવું જોઈએ?
જો તમે મોટી FD કરવાનું વિચારી રહ્યા છો અને તમારી પાસે ઈન્સ્યોરન્સ કવરેજમાં ગેપ છે, તો આ બંડલ્ડ ઓફર્સ ધ્યાનમાં લઈ શકાય. પરંતુ ઈન્સ્યોરન્સને બોનસ તરીકે જોવું, તેને સંપૂર્ણ પ્રોટેક્શન ન સમજવું. નીચેની બાબતો ધ્યાનમાં રાખો:
ટર્મ્સ ચેક કરો: FD તોડવાની સ્થિતિમાં ઈન્સ્યોરન્સનું શું થશે? શું તમને રિન્યૂઅલનો ઓપ્શન મળશે?
કવરેજ ડિટેલ્સ: ઈન્સ્યોરન્સની શરતો, એક્સક્લુઝન્સ અને ક્લેઈમ પ્રોસેસ સમજી લો.
ઓપોર્ચ્યુનિટી કોસ્ટ: શું તમે વધુ ઈન્ટરેસ્ટ રેટવાળી FD કે અલગ ઈન્સ્યોરન્સ પોલિસી લઈને વધુ ફાયદો મેળવી શકો?
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ સાથે ‘ફ્રી’ ઈન્સ્યોરન્સની ઓફર્સ આકર્ષક લાગે છે, પરંતુ તે માર્કેટિંગનો એક ચતુર ખેલ છે. આ પ્રોડક્ટ્સ બેન્કોના ફાયદા માટે ડિઝાઈન કરાયેલી છે, જે ડિપોઝિટર્સને સીધો ફાયદો નથી આપતી. જો તમે FDની સિક્યોર અને ફિક્સ રિટર્ન ઈચ્છો છો, તો આ ઓફર્સની બારીકીઓ સમજીને જ નિર્ણય લો. ‘ફ્રી’ની ચમકમાં નહીં, હકીકતોના આધારે રોકાણ કરો.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.