જૂનીથી નવી ટેક્સ વ્યવસ્થામાં કેટલી વાર કરી શકો છો સ્વિચ, જાણો આવકવેરાનો શું કહે છે નિયમ

1 એપ્રિલથી નવું નાણાકીય વર્ષ શરૂ થઈ ગયું છે અને તેની સાથે નવી આવકવેરા વ્યવસ્થામાં કરાયેલા ફેરફારો લાગુ થઈ ગયા છે. હવે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો નહીં પડે. આ ઉપરાંત, નોકરિયાત વર્ગને 75 હજાર રૂપિયાનું સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનનો વધારાનો લાભ મળશે. એટલે કે નોકરી કરતા લોકોને 12.75 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક પર આવકવેરો ચૂકવવો નહીં પડે. જોકે, આ છૂટ ફક્ત નવી ટેક્સ વ્યવસ્થામાં જ મળશે. જો તમે જૂની ટેક્સ વ્યવસ્થા પસંદ કરશો તો જૂની નિયમો જ લાગુ થશે. હવે સવાલ એ ઊભો થાય છે કે એક વ્યક્તિગત ટેક્સપેયર જૂનીથી નવી ટેક્સ વ્યવસ્થામાં કેટલી વાર સ્વિચ કરી શકે છે? ચાલો જાણીએ કે આવકવેરાનો નિયમ શું કહે છે.

દર વર્ષે જૂની કે નવી પસંદ કરવાનો ઓપ્શન

ભારતીય ટેક્સપેયર્સ પાસે નવી અને જૂની આવકવેરા વ્યવસ્થાઓ વચ્ચે સ્વિચ કરવાનો ઓપ્શન છે. નવી ટેક્સ વ્યવસ્થા હવે ડિફોલ્ટ ઓપ્શન બની ગઈ છે. એટલે કે જો તમે જૂની વ્યવસ્થા પસંદ કરવા માગતા હોવ તો જ તે ઓપ્શન મળશે, નહીં તો ડિફોલ્ટ રીતે નવી વ્યવસ્થા લાગુ થશે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે એક વ્યક્તિગત ટેક્સપેયર જૂનીથી નવી કે નવીથી જૂની વ્યવસ્થામાં કેટલી વાર સ્વિચ કરી શકે છે? તો જાણો કે દર વર્ષે વ્યક્તિગત ટેક્સપેયર બંને ઓપ્શનોમાંથી કોઈપણ એક પસંદ કરી શકે છે, પરંતુ આ પસંદગી આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 139(1) હેઠળ નિર્ધારિત ટેક્સ રિટર્ન દાખલ કરવાની તારીખ પહેલાં કરવાની રહેશે.

વ્યવસાય કરનારને માત્ર એક જ તક

જે લોકોની આવક વ્યવસાય કે વ્યવસાયિક સોર્સમાંથી આવે છે, તેમના માટે નિયમો વધુ કડક છે. એકવાર તેઓ નવી ટેક્સ વ્યવસ્થામાંથી બહાર નીકળી જાય, તો તેમની પાસે જૂની વ્યવસ્થામાં પાછા ફરવાની માત્ર એક જ તક હશે અને તે પણ કલમ 139(1) હેઠળ રિટર્ન દાખલ કરવાની સમયમર્યાદા પહેલાં નક્કી કરવાનું રહેશે. આવકવેરા વિભાગના જણાવ્યા મુજબ, બિન-વ્યવસાયિક આવક ધરાવતી વ્યક્તિ દર વર્ષે નવી અને જૂની વ્યવસ્થાઓ વચ્ચે સ્વિચ કરી શકે છે. નવી વ્યવસ્થાને ડિફોલ્ટ બનાવવાનું પગલું ભારતની ટેક્સ નીતિમાં મહત્વનો ફેરફાર છે, જેનો ઉદ્દેશ ટેક્સ સિસ્ટમને સરળ બનાવવાનો છે. નવી વ્યવસ્થા ઓછા ટેક્સ દરો આપે છે, પરંતુ મોટાભાગની કપાત અને છૂટ દૂર કરે છે, જ્યારે જૂની વ્યવસ્થા રોકાણ અને વીમા પ્રીમિયમને આવરી લેતી કલમ 80C અને 80D જેવી કપાતોની મંજૂરી આપે છે. આ ફેરફારો ટેક્સ પાલનને સરળ બનાવવા અને ટેક્સપેયર્સનો વહીવટી બોજ ઘટાડવાના વ્યાપક પ્રયાસોનો ભાગ છે.

ITR ફાઇલિંગ 2025

નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે ITR દાખલ કરવાની અંતિમ તારીખ 31 જુલાઈ, 2025 છે. જો તમે નિર્ધારિત તારીખ સુધી રિટર્ન દાખલ કરવામાં ચૂકી જાઓ, તો પણ 31 ડિસેમ્બર, 2025 પહેલાં વિલંબિત રિટર્ન દાખલ કરી શકો છો. 2025નું આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ભરતી વખતે, એક મહત્વનો નિર્ણય એ લેવાનો છે કે જૂની કે નવી ટેક્સ વ્યવસ્થા પસંદ કરવી. આ પસંદગીની તમારી ટેક્સ જવાબદારી પર નોંધપાત્ર અસર પડશે, તેથી તેની સંપૂર્ણ સમજ હોવી જરૂરી છે.