ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટનું માધ્યમ બની ચૂકેલી UPI સિસ્ટમમાં નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા નવા અને મહત્વપૂર્ણ ફેરફારોની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ ફેરફારો યુઝર્સને વધુ ઝડપી, સુરક્ષિત અને સરળ ટ્રાન્ઝેક્શન અનુભવ આપવા માટે રચાયેલા છે. ફોનપે, ગૂગલ પે, પેટીએમ જેવી એપ્સનો ઉપયોગ કરતા કરોડો યુઝર્સને આ નવા નિયમોનો સીધો ફાયદો થશે.
UPI પેમેન્ટ સિસ્ટમમાં મોટા ફેરફારો: યુઝર્સને મળશે ઝડપી અને સુરક્ષિત ટ્રાન્ઝેક્શનનો અનુભવ
ભારતમાં UPI દ્વારા દર મહિને લગભગ 25 લાખ કરોડ રૂપિયાના ટ્રાન્ઝેક્શન પ્રોસેસ થાય છે, જે દર્શાવે છે કે ડિજિટલ પેમેન્ટની લોકપ્રિયતા ઝડપથી વધી રહી છે. આટલા મોટા સ્કેલ પર સિસ્ટમની સ્પીડ, સ્ટેબિલિટી અને સુરક્ષા જાળવવા માટે NPCI દ્વારા આ ફેરફારો લાગુ કરવામાં આવી રહ્યા છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jun 16, 2025 પર 12:20 PM
UPIમાં નવા ફેરફારો શું છે?
ટ્રાન્ઝેક્શન સ્ટેટસ અને રિવર્સલનો સમય ઘટાડ્યો, હવે ટ્રાન્ઝેક્શન સ્ટેટસ ચેક કરવા અને નિષ્ફળ ટ્રાન્ઝેક્શનને રિવર્સ કરવા માટેનો રિસ્પોન્સ ટાઇમ 30 સેકન્ડથી ઘટાડીને માત્ર 10 સેકન્ડ કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી યુઝર્સને પેમેન્ટની સ્થિતિ ઝડપથી જાણવા મળશે અને નિષ્ફળ ટ્રાન્ઝેક્શનના પૈસા તુરંત રિફંડ થશે. વેલિડેટ એડ્રેસ APIનો રિસ્પોન્સ ટાઇમ UPI એડ્રેસ (VPA) ને વેલિડેટ કરવા માટેનો API રિસ્પોન્સ ટાઇમ 15 સેકન્ડથી ઘટાડીને 10 સેકન્ડ કરાયો છે. આનાથી પેમેન્ટ પ્રક્રિયા વધુ ઝડપી અને સરળ બનશે.
ઓટોપે અને બેલેન્સ ચેકિંગમાં ફેરફાર
21 મે 2025ના સર્કુલર મુજબ, ઓગસ્ટ 2025થી ઓટોપે મેન્ડેટ, બેલેન્સ પૂછપરછ અને એકાઉન્ટ લિસ્ટની પ્રક્રિયામાં ફેરફારો લાગુ થશે. ખાસ કરીને, ઓટોપે પેમેન્ટ્સ (જેમ કે SIP અથવા Netflix સબ્સ્ક્રિપ્શન) હવે નોન-પીક અવર્સ (સવારે 10 પહેલાં, બપોરે 1 થી 5 અને રાત્રે 9:30 પછી)માં જ કરી શકાશે. API રિકવેસ્ટનું નિરીક્ષણ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને હસ્તગત કરનારી બેંકોને UPI API રિકવેસ્ટના યોગ્ય ઉપયોગનું નિરીક્ષણ અને નિયંત્રણ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. આનાથી સિસ્ટમ પરનો બિનજરૂરી ભાર ઘટશે અને ટ્રાન્ઝેક્શનની સુરક્ષા વધશે.
યુઝર્સને શું ફાયદો થશે?
ઝડપી ટ્રાન્ઝેક્શન પ્રોસેસિંગ: 10 સેકન્ડનો રિસ્પોન્સ ટાઇમ ટ્રાન્ઝેક્શનને વધુ ઝડપી બનાવશે, જેનાથી યુઝર્સને રાહ જોવી નહીં પડે.
નિષ્ફળ ટ્રાન્ઝેક્શનનું ઝડપી રિફંડ: નિષ્ફળ ટ્રાન્ઝેક્શનના પૈસા હવે 10 સેકન્ડમાં રિવર્સ થશે, જે યુઝર્સનો સમય અને તણાવ બચાવશે.
સુરક્ષિત અને સરળ પેમેન્ટ: API રિકવેસ્ટનું નિરીક્ષણ અને ઓટોપે મેન્ડેટના નવા નિયમો ખોટા ટ્રાન્ઝેક્શન અને ફ્રોડનું જોખમ ઘટાડશે.
બેંકો અને એપ્સ માટે ઓછો લોડ: નોન-પીક અવર્સમાં ઓટોપે પેમેન્ટ્સની સુવિધા સિસ્ટમ પરના ભારને ઘટાડશે, જેનાથી ટ્રાન્ઝેક્શનની સ્પીડ અને સ્ટેબિલિટી વધશે.
બહેતર યુઝર એક્સપિરિયન્સ: ઝડપી રિસ્પોન્સ અને સુરક્ષિત પ્રોસેસિંગથી યુઝર્સનો UPI પ્રત્યેનો વિશ્વાસ વધશે.
ઓગસ્ટ 2025થી શું બદલાશે?
ઓગસ્ટ 2025થી UPI સિસ્ટમમાં કેટલાક વધુ ફેરફારો લાગુ થશે, જે યુઝર્સના રોજિંદા વ્યવહારોને અસર કરશે:
બેલેન્સ ચેકિંગની મર્યાદા: યુઝર્સ દિવસમાં મહત્તમ 50 વખત બેલેન્સ ચેક કરી શકશે, જેનો હેતુ સિસ્ટમ પરના બિનજરૂરી API રિકવેસ્ટને ઘટાડવાનો છે.
ઓટોપે શિડ્યૂલ: ઓટોપે પેમેન્ટ્સ નોન-પીક અવર્સમાં જ કરી શકાશે, જેનાથી સિસ્ટમની સ્ટેબિલિટી જળવાઈ રહેશે.
સુરક્ષા માટે નવા નિયમો: બેંકો અને થર્ડ-પાર્ટી એપ્સને નિષ્ક્રિય મોબાઇલ નંબરોને નિયમિત રીતે હટાવવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે, જેનાથી ખોટા ટ્રાન્ઝેક્શનનું જોખમ ઘટશે.
યુઝર્સે શું ધ્યાન રાખવું?
UPI ID ચેક કરો: ખાતરી કરો કે તમારો UPI ID માત્ર આલ્ફાન્યૂમેરિક અક્ષરો ધરાવે છે, કારણ કે ખાસ અક્ષરોવાળા ID પર ટ્રાન્ઝેક્શન બ્લોક થઈ શકે છે.
મોબાઇલ નંબર અપડેટ: તમારો મોબાઇલ નંબર એક્ટિવ અને બેંક સાથે લિંક હોવો જોઈએ. નિષ્ક્રિય નંબરોને NPCI દ્વારા હટાવવામાં આવશે.
ઓટોપે શિડ્યૂલ: તમારા ઓટોપે પેમેન્ટ્સ (જેમ કે સબ્સ્ક્રિપ્શન અથવા EMI) નોન-પીક અવર્સમાં શિડ્યૂલ કરો.
બેલેન્સ ચેકિંગની મર્યાદા: બિનજરૂરી બેલેન્સ ચેકિંગ ટાળો, કારણ કે દૈનિક 50ની મર્યાદા લાગુ થઈ શકે છે.
શા માટે આ ફેરફારો જરૂરી છે?
ભારતમાં UPI દ્વારા દર મહિને લગભગ 25 લાખ કરોડ રૂપિયાના ટ્રાન્ઝેક્શન પ્રોસેસ થાય છે, જે દર્શાવે છે કે ડિજિટલ પેમેન્ટની લોકપ્રિયતા ઝડપથી વધી રહી છે. આટલા મોટા સ્કેલ પર સિસ્ટમની સ્પીડ, સ્ટેબિલિટી અને સુરક્ષા જાળવવા માટે NPCI દ્વારા આ ફેરફારો લાગુ કરવામાં આવી રહ્યા છે.
UPI પેમેન્ટ સિસ્ટમમાં થઈ રહેલા આ નવા ફેરફારો ભારતના ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોસિસ્ટમને વધુ મજબૂત અને વિશ્વસનીય બનાવશે. ઝડપી ટ્રાન્ઝેક્શન, સુરક્ષિત પ્રોસેસિંગ અને સરળ યુઝર એક્સપિરિયન્સથી કરોડો યુઝર્સને ફાયદો થશે. ખાસ કરીને, નિષ્ફળ ટ્રાન્ઝેક્શનનું ઝડપી રિફંડ અને ઓટોપેની સુધારેલી સુવિધા રોજિંદા વ્યવહારોને વધુ અનુકૂળ બનાવશે. યુઝર્સે આ નવા નિયમોને ધ્યાનમાં રાખીને પોતાના UPI ID અને મોબાઇલ નંબરને અપડેટ રાખવા જોઈએ.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.