OBC Reservation Creamy Layer: કેન્દ્ર સરકાર અન્ય પછાત વર્ગ (OBC) માટે રિઝર્વેશનના નિયમોમાં મોટો ફેરફાર કરવાની તૈયારીમાં છે. સરકારનો હેતુ OBCના ‘ગેર-ક્રીમીલેયર’ લોકોને 27% રિઝર્વેશનનો લાભ આપવાનો છે, જે મંડલ આયોગની ભલામણો પર આધારિત છે. પરંતુ, હવે સરકાર ક્રીમીલેયરના દાયરાને વધારીને નવા માપદંડ લાગુ કરવા માંગે છે, જેથી આર્થિક અને સામાજિક રીતે સંપન્ન લોકોને આ લાભમાંથી બહાર રાખી શકાય.
OBC ક્રીમીલેયર પર સરકારનો મોટો નિર્ણય: આ લોકો થઈ શકે છે રિઝર્વેશનના દાયરામાંથી બહાર
કેન્દ્ર સરકાર OBC ક્રીમીલેયરના દાયરાને વિસ્તારવા અને રિઝર્વેશનના લાભને નીચલા વર્ગ સુધી પહોંચાડવા માટે નવા પ્રસ્તાવ પર વિચાર કરી રહી છે. આ નિર્ણયથી યુનિવર્સિટી, નિજી ક્ષેત્ર અને PSUના કર્મચારીઓના બાળકો રિઝર્વેશનથી વંચિત થઈ શકે છે. વધુ જાણો.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Aug 13, 2025 પર 11:19 AM
ક્રીમીલેયરનો દાયરો વધશે
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સરકાર નવો પ્રસ્તાવ લાવી રહી છે, જેમાં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો, જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો (PSU), યુનિવર્સિટીઓ અને નિજી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓના વેતન અને પદના આધારે ‘સમતુલ્યતા’ સ્થાપિત કરવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે જે લોકોનું વેતન અથવા પદ ક્રીમીલેયરની આય સીમા (હાલ 8 લાખ રૂપિયા વાર્ષિક)માં આવે છે, તેમને રિઝર્વેશનના લાભમાંથી બહાર રાખવામાં આવશે.
આ પ્રસ્તાવ સામાજિક ન્યાય અને અધિકારિતા મંત્રાલય, શિક્ષણ મંત્રાલય, કર્મચારી અને તાલીમ વિભાગ, કાયદા મંત્રાલય, શ્રમ અને રોજગાર મંત્રાલય, જાહેર ઉદ્યમ મંત્રાલય, નીતિ આયોગ અને રાષ્ટ્રીય પછાત વર્ગ આયોગ (NCBC)ની સલાહ-મસલત બાદ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.
ક્રીમીલેયરની આય સીમા
1992ના ઐતિહાસિક ઇન્દિરા સાહની વિરુદ્ધ ભારત સરકાર કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે OBCમાં ‘ક્રીમીલેયર’ની વિભાવનાને રિઝર્વેશન નીતિમાં સામેલ કરી હતી. 1993માં ક્રીમીલેયરની આય સીમા 1 લાખ રૂપિયા વાર્ષિક નક્કી કરવામાં આવી હતી, જે 2017માં વધારીને 8 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી. આ સીમા હાલમાં પણ લાગુ છે.
કયા લોકો આવશે ક્રીમીલેયરના દાયરામાં?
ક્રીમીલેયરમાં એવા OBC લોકોનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ સામાજિક અને આર્થિક રીતે સંપન્ન હોય. આમાં નીચેના લોકોનો સમાવેશ થઈ શકે છે:
* ગ્રુપ-એ/ક્લાસ-I અથવા ગ્રુપ-બી/ક્લાસ-IIની કેન્દ્ર/રાજ્ય સરકારી સેવાઓના અધિકારીઓ
* જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો (PSU)ના કર્મચારીઓ
* સશસ્ત્ર દળોના અધિકારીઓ
* પ્રોફેશનલ્સ, વેપારીઓ અથવા ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલા લોકો
* મોટી સંપત્તિના માલિકો અથવા 8 લાખથી વધુ વાર્ષિક આવક ધરાવતા લોકો
નવા પ્રસ્તાવની અસર
નવા પ્રસ્તાવ મુજબ, યુનિવર્સિટીઓના સહાયક પ્રોફેસર, એસોસિએટ પ્રોફેસર અને પ્રોફેસર જેવા શૈક્ષણિક કર્મચારીઓ, જેમનું વેતન લેવલ 10 અથવા તેનાથી ઉપરનું હોય, તેમને પણ ક્રીમીલેયરમાં સામેલ કરવામાં આવશે. આનાથી તેમના બાળકો રિઝર્વેશનનો લાભ નહીં લઈ શકે. આ ઉપરાંત, નિજી ક્ષેત્રમાં લેવલ 10ના સમકક્ષ વેતન ધરાવતા કર્મચારીઓ પણ આ દાયરામાં આવશે.
આ ઉપરાંત, કેન્દ્ર/રાજ્યના સ્વાયત્ત અને વૈધાનિક સંસ્થાઓ, રાજ્યના PSU અને સરકારી સહાયપ્રાપ્ત સંસ્થાઓના કર્મચારીઓને પણ તેમના વેતન અને પદના આધારે ક્રીમીલેયરમાં સામેલ કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. આ નિર્ણયથી OBC રિઝર્વેશનનો લાભ સમાજના નીચલા વર્ગ સુધી પહોંચવાની શક્યતા છે.
આ પ્રસ્તાવનો હેતુ OBC રિઝર્વેશનના લાભને વધુ ન્યાયી રીતે વહેંચવાનો છે. જો આ પ્રસ્તાવ લાગુ થશે, તો ઘણા ઉચ્ચ પદો પરના OBC કર્મચારીઓના પરિવારો રિઝર્વેશનના લાભથી વંચિત થઈ શકે છે. સરકાર હવે આ દિશામાં આગળના પગલાં ભરવા માટે વિવિધ મંત્રાલયો સાથે વધુ ચર્ચા કરી રહી છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.