ઈરાનમાં કરન્સી સંકટ ગંભીર બન્યું, 10 લાખ રિયાલની કિંમત માત્ર 1 ડોલર, શું છે કારણ?

અમેરિકા સાથેના તણાવમાં ફસાયેલા ઈરાનમાં કરન્સી સંકટ વધુ ઊંડું થઈ રહ્યું છે. ઈરાનની કરન્સી રિયાલ અમેરિકી ડોલરની સરખામણીમાં ઐતિહાસિક નીચલા સ્તરે ગગડી ગઇ. પારસી નવું વર્ષ 'નવરોઝ' દરમિયાન કરન્સી વિનિમય પ્લેટફોર્મ્સ બંધ રહેવા અને શેરીઓમાં માત્ર અનૌપચારિક વેપાર જ થવાથી રિયાલનો ભાવ નીચે ગયો છે. હાલત એવી છે કે રિયાલનો ભાવ 10 લાખ રિયાલ પ્રતિ ડોલરથી પણ નીચે ગયો. આ તહેવારની રજાએ વિનિમય બજાર પર વધારાનું દબાણ ઊભું કર્યું. શનિવારે કરન્સીનો વેપાર ફરી શરૂ થતાં રિયાલનો વિનિમય દર વધુ ઘટીને 10.43 લાખ રિયાલ પ્રતિ ડોલર થઈ ગયો.

રિયાલમાં ઘટાડો ચાલુ રહેશે

રિયાલના કરન્સીમાં ઘટાડાનો સિલસિલો થોડા સમય સુધી જળવાઈ રહેશે. ઈરાનની રાજધાની તેહરાનમાં આવેલી ફિરદૌસી સ્ટ્રીટ દેશનું મુખ્ય કરન્સી વિનિમય કેન્દ્ર છે. અહીંના કેટલાક કરન્સી વેપારીઓએ રિયાલના ભાવ દર્શાવતા તેમના ઈલેક્ટ્રોનિક સંકેતો બંધ કરી દીધા છે. ખરેખર, અમેરિકી ડોલરની સામે રિયાલના ભાવમાં સંભવિત ઘટાડાની માત્રા અંગે હજુ અનિશ્ચિતતા છે. ઈરાનના અમેરિકા સાથેના સંબંધો સતત તણાવગ્રસ્ત બની રહ્યા છે, જેની રિયાલ કરન્સીની કિંમત પર પણ પ્રતિકૂળ અસર જોવા મળી રહી છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોથી અર્થતંત્ર પ્રભાવિત

ઈરાનનું અર્થતંત્ર આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થયું છે. ખાસ કરીને 2018માં અમેરિકાએ તેહરાન સાથેના પરમાણુ કરારમાંથી ખસી જવાના નિર્ણય બાદ આ દેશની અર્થવ્યવસ્થા પર ગંભીર અસર પડી છે. 2015ના કરાર દરમિયાન ઈરાને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધો હટાવવાના બદલામાં યુરેનિયમના સંવર્ધન અને ભંડારણને મોટા પ્રમાણમાં મર્યાદિત કર્યું હતું. તે સમયે રિયાલ 32,000 પ્રતિ ડોલરના દરે વેપાર કરી રહ્યું હતું. જાન્યુઆરીમાં ટ્રમ્પના ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ ઈરાનને લક્ષ્યાંકિત કરતા પ્રતિબંધો લાવીને આ દેશ પર "મહત્તમ દબાણ" બનાવવાનું અભિયાન ફરી શરૂ થયું. ટ્રમ્પે ઈરાની ક્રૂડ ઓઈલનો વેપાર કરતી કંપનીઓ પર ફરીથી શિકંજો કસ્યો, જેમાં ચીનમાં ડિસ્કાઉન્ટ પર વેચાણ કરતી કંપનીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે.

આ પણ વાંચો- પર્સનલ લોનના વ્યાજ દરમાં થશે ઘટાડો? આરબીઆઈ આગામી સપ્તાહે રેપો રેટ પર લેશે મોટો નિર્ણય