ભારત-અમેરિકા ટ્રેડ ડીલની આશા જોરશોરથી! 1 ઓગસ્ટ પહેલાં પાંચમા રાઉન્ડની વાતચીત પૂર્ણ

ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ચાલી રહેલા દ્વિપક્ષીય વેપાર સમજૂતીના પાંચમા રાઉન્ડની વાતચીત વોશિંગ્ટન ડીસીમાં પૂર્ણ થઈ છે. ભારતની ટીમનું નેતૃત્વ કરનારા ચીફ નેગોશિએટર રાજેશ અગ્રવાલ હવે નવી દિલ્હી પરત ફરી રહ્યા છે. આ વાતચીત 1 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ અમેરિકા દ્વારા નિર્ધારિત ટેરિફ ડેડલાઈન પહેલાં એક ઈન્ટરિમ ટ્રેડ ડીલને અંતિમ રૂપ આપવા માટે હતી. આ વાતચીતમાં ખેતી, ઓટોમોબાઈલ અને ટેરિફ સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું, જે બંને દેશો માટે ફાયદાકારક સોદો બની શકે તેવી આશા છે.

વાતચીતની વિગતો અને પડકારો

ભારતે ખેતી અને ડેરી પ્રોડક્ટ્સ પર ડ્યૂટીમાં છૂટછાટ આપવાની અમેરિકાની માગણી સામે સખત વલણ અપનાવ્યું છે. ભારતના 80 મિલિયનથી વધુ નાના ખેડૂતો ડેરી સેક્ટર સાથે જોડાયેલા છે, જેના કારણે આ સેક્ટરને "રેડ લાઈન" તરીકે ગણવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, અમેરિકા ભારતમાં જેનેટિકલી મોડિફાઈડ (GM) પાકો અને કેટલ ફીડના નિકાસની મંજૂરી માગે છે, જે ભારત માટે સંવેદનશીલ મુદ્દો છે. બીજી તરફ, ભારતે ટેક્સટાઈલ, ટોય્ઝ, લેધર ગૂડ્સ, ફર્નિચર, જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી અને ઓટોમોટિવ કમ્પોનન્ટ્સ જેવા લેબર-ઈન્ટેન્સિવ સેક્ટર્સમાં અમેરિકા પાસેથી વધુ માર્કેટ એક્સેસની માગણી કરી છે.

આ વાતચીતમાં ભારતે લગભગ 12,000 ટેરિફ લાઈન્સમાંથી 90% પર ડ્યૂટીને 0%થી 5% સુધી ઘટાડવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે, જેમાં ફ્રોઝન મીટ, માછલી, પોલ્ટ્રી અને કેટલીક ફળોનો સમાવેશ થાય છે. આ પ્રસ્તાવ હાલમાં 30% થી 100% ટેરિફની સરખામણીએ નોંધપાત્ર રાહત આપે છે. જોકે, ડેરી પ્રોડક્ટ્સ અને ચોખા, ઘઉં જેવા મુખ્ય ખાદ્ય પાકો પર ટેરિફમાં કોઈ ઘટાડો થવાની શક્યતા નથી, કારણ કે આ ભારતના 700 મિલિયન ગ્રામીણ લોકોની આજીવિકા સાથે જોડાયેલા છે.

અમેરિકાના ટેરિફનું દબાણ

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે 1 ઓગસ્ટ, 2025થી ઘણા દેશો પર રેસીપ્રોકલ ટેરિફ લાગુ કરવાની જાહેરાત કરી છે. ભારતને હજુ સુધી આવો કોઈ લેટર મળ્યો નથી, જે એક સકારાત્મક સંકેત છે. ટ્રમ્પે જણાવ્યું હતું કે ભારત સાથે ટ્રેડ ડીલ "ખૂબ નજીક" છે અને આ સોદો અમેરિકન કંપનીઓને ભારતીય બજારમાં વધુ એક્સેસ આપશે. બ્લૂમબર્ગના રિપોર્ટ અનુસાર, અમેરિકા ભારત સાથે ટેરિફને 20%થી નીચે લાવવા માટે કામ કરી રહ્યું છે, જે ભારતને પડોશી દેશોની સરખામણીએ વધુ ફાયદાકારક સ્થિતિ આપે છે.

આર્થિક મહત્વ અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી