Chikungunya China Virus: ચિકનગુનિયા વાયરસ, એક મચ્છરજન્ય રોગ, વિશ્વભરમાં ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે, જેના કારણે ખાસ કરીને ચીનના ગુઆંગડોંગ પ્રાંતમાં ભયનો માહોલ છવાયો છે. આ વાયરસે 2025ની શરૂઆતથી અત્યાર સુધીમાં 16 દેશોમાં લગભગ 2.4 લાખ લોકોને સંક્રમિત કર્યા છે, જેમાંથી 90 લોકોના મોત થયા છે. ચીનમાં આ રોગને નિયંત્રણમાં લેવા માટે કડક પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે પણ આ બીમારી ચિંતાનો વિષય બની રહી છે. ચાલો, આ રોગના લક્ષણો, પ્રભાવિત વિસ્તારો અને બચાવના ઉપાયો વિશે વિગતે જાણીએ.
ચીનમાં ચિકનગુનિયા વાયરસનો હાહાકાર, લાખો લોકો સંક્રમિત, લક્ષણો અને બચાવના ઉપાયો
Chikungunya China Virus: મોટાભાગના દર્દીઓ એક અઠવાડિયામાં સાજા થઈ જાય છે, પરંતુ નવજાત શિશુઓ, વૃદ્ધો અને હૃદયરોગ કે ડાયાબિટીસ જેવી પહેલેથી હાજર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ધરાવતા લોકોમાં આ રોગ ગંભીર બની શકે છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Aug 07, 2025 પર 3:45 PM
ચિકનગુનિયા વાયરસ શું છે?
ચિકનગુનિયા એક વાયરલ રોગ છે, જે એડીઝ ઇજીપ્ટી અને એડીઝ એલ્બોપિક્ટસ મચ્છરોના કરડવાથી ફેલાય છે. આ જ મચ્છરો ડેન્ગ્યુ, ઝીકા અને યલો ફીવર જેવા રોગો ફેલાવે છે. આ વાયરસનું નામ તાંઝાનિયા અને મોઝામ્બિકમાં બોલાતી કિમાકોન્ડે ભાષાના શબ્દ પરથી આવ્યું છે, જેનો અર્થ થાય છે "જે શરીરને વાળે છે" અથવા "જે પીડા આપે છે." આ રોગ સાંધાઓમાં તીવ્ર દુખાવો થવાનું કારણ બને છે, જેનાથી દર્દીનું શરીર ઝૂકી જાય છે. આ વાયરસ સૌપ્રથમ 1952માં તાંઝાનિયામાં શોધાયો હતો અને હવે તે 119 દેશોમાં ફેલાઈ ચૂક્યો છે.
ચિકનગુનિયાના લક્ષણો
ચિકનગુનિયાના લક્ષણો સામાન્ય રીતે મચ્છરના કરડવાથી 3થી 7 દિવસમાં દેખાય છે.
સાંધાઓમાં તીવ્ર દુખાવો: આ દુખાવો એટલો તીવ્ર હોય છે કે દર્દીને ચાલવામાં અને હલનચલનમાં મુશ્કેલી પડે છે. કેટલાક કેસમાં આ દુખાવો મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી રહે છે.
ચામડી પર ફોલ્લીઓ: શરીર પર લાલ ફોલ્લીઓ અથવા રેશેઝ દેખાઈ શકે છે.
અન્ય લક્ષણો: માથાનો દુખાવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો, થાક અને ઉબકા.
મોટાભાગના દર્દીઓ એક અઠવાડિયામાં સાજા થઈ જાય છે, પરંતુ નવજાત શિશુઓ, વૃદ્ધો અને હૃદયરોગ કે ડાયાબિટીસ જેવી પહેલેથી હાજર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ધરાવતા લોકોમાં આ રોગ ગંભીર બની શકે છે. જોકે, મૃત્યુદર ઓછો છે, પરંતુ ઉચ્ચ જોખમવાળા જૂથોમાં ન્યુરોલોજીકલ સમસ્યાઓ કે મલ્ટી-ઓર્ગન ફેલ્યર જેવી ગૂંચવણો થઈ શકે છે.
વૈશ્વિક પ્રકોપ
2025ની શરૂઆતથી ચિકનગુનિયાના કેસમાં ઝડપથી વધારો થયો છે. યુરોપિયન સેન્ટર ફોર ડિસીઝ પ્રિવેન્શન એન્ડ કંટ્રોલ (ECDC)ના જણાવ્યા અનુસાર, 16 દેશોમાં 2.4 લાખ કેસ નોંધાયા છે, જેમાંથી મોટાભાગના કેસ અમેરિકા ખંડમાં જોવા મળ્યા છે. બ્રાઝિલમાં 1,85,553, બોલિવિયામાં 4,721, આર્જેન્ટિનામાં 2,836 અને પેરુમાં 55 કેસ નોંધાયા છે. આ ઉપરાંત, હિંદ મહાસાગરના ટાપુઓ જેવા કે લા રિયુનિયન, માયોટે અને મોરિશસમાં પણ મોટા પાયે પ્રકોપ જોવા મળ્યો છે. લા રિયુનિયનમાં મે 2025 સુધીમાં 47,500થી વધુ કેસ નોંધાયા છે.
ચીનમાં ફેલાયો ભય
ચીનમાં ચિકનગુનિયાનો પ્રકોપ ગુઆંગડોંગ પ્રાંતના ફોશાન શહેરમાં સૌથી વધુ કેન્દ્રિત છે, જ્યાં જૂન 2025ના અંતથી અત્યાર સુધીમાં લગભગ 7,000-8,000 કેસ સામે આવ્યા છે. આ 2008 પછી ચીનનો સૌથી મોટો ચિકનગુનિયા પ્રકોપ છે. જુલાઈમાં એક "આયાતી કેસ"થી સ્થાનિક ફેલાવો શરૂ થયો, જોકે અધિકારીઓએ આ કેસ ક્યાંથી આવ્યો તે સ્પષ્ટ કર્યું નથી. ફોશાન ઉપરાંત, ગુઆંગડોંગ પ્રાંતના 12 અન્ય શહેરોમાં પણ કેસ નોંધાયા છે, અને ગયા એક અઠવાડિયામાં લગભગ 3,000 નવા કેસ નોંધાયા છે. નજીકના વિસ્તારો જેવા કે હોંગકોંગ અને મકાઉમાં પણ કેસ જોવા મળ્યા છે, જ્યાં હોંગકોંગમાં 6 વર્ષ બાદ પ્રથમ કેસ 12 વર્ષના બાળકમાં જોવા મળ્યો, જે ફોશાનથી પરત આવ્યું હતું.
ચીનમાં નિયંત્રણના પગલાં
ચીન ચિકનગુનિયાના ફેલાવાને રોકવા માટે કડક અને તાત્કાલિક પગલાં લઈ રહ્યું છે, જેની સરખામણી COVID-19 મહામારી દરમિયાન લેવાયેલા પગલાં સાથે કરવામાં આવે છે. ફોશાનમાં સૈનિકો પાર્કો અને રહેણાંક વિસ્તારોમાં જંતુનાશક દવાઓનો છંટકાવ કરી રહ્યા છે. ડ્રોનનો ઉપયોગ મચ્છરોના પ્રજનન સ્થળો શોધવા માટે થઈ રહ્યો છે. સરકારે "એલિફન્ટ મચ્છર" (લગભગ 2 સેમી લાંબા) અને મચ્છર ખાનારી માછલીઓ છોડી છે, જે ચિકનગુનિયા ફેલાવનારા નાના મચ્છરોને ખાઈ જાય છે. ફોશાનમાં 5,000 આવી માછલીઓ તળાવોમાં છોડવામાં આવી છે. નાગરિકોને ઘરો અને આસપાસના વિસ્તારોમાંથી સ્થિર પાણી (જેમ કે ફૂલદાન, કોફી મશીનો અને ખાલી બોટલોમાં) દૂર કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે, કારણ કે આ મચ્છરોના પ્રજનનનું કારણ બને છે. આનું પાલન ન કરનારાઓને 10,000 યુઆન (લગભગ $1,400)નો દંડ અને ગંભીર કેસમાં ફોજદારી આરોપનો સામનો કરવો પડી શકે છે. ફોશાનમાં કેટલાક સંક્રમિત દર્દીઓને "ક્વોરેન્ટાઈન વોર્ડ"માં રાખવામાં આવે છે, જ્યાં તેઓ મચ્છરદાની અને સ્ક્રીનની પાછળ રહે છે જેથી મચ્છરો તેમને કરડે નહીં.
વૈશ્વિક ચેતવણી અને યાત્રા પરામર્શ
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO)એ ચેતવણી આપી છે કે ચિકનગુનિયાનો પ્રકોપ વૈશ્વિક સ્તરે ફેલાઈ શકે છે, કારણ કે આ વાયરસ 119 દેશોમાં હાજર છે. અમેરિકાના સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC)એ ગુઆંગડોંગ પ્રાંત માટે લેવલ 2 ટ્રાવેલ એલર્ટ જાહેર કર્યું છે, જેમાં યાત્રીઓને જંતુનાશક દવાઓ, લાંબા બાંયના કપડાં અને સ્ક્રીનવાળા રૂમમાં રહેવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. અમેરિકાએ ગુઆંગડોંગ પ્રાંત, ડોંગુઆન અને અન્ય વ્યાપારિક કેન્દ્રો સહિત બોલિવિયા અને હિંદ મહાસાગરના ટાપુઓની યાત્રા ન કરવાની સલાહ આપી છે. બ્રાઝિલ, કોલંબિયા, ભારત, મેક્સિકો, નાઈજીરિયા, પાકિસ્તાન, થાઈલેન્ડ અને ફિલિપાઈન્સ જેવા દેશોમાં પણ જોખમ વધી રહ્યું છે.
બચાવના ઉપાયો
ચિકનગુનિયાની કોઈ ચોક્કસ સારવાર કે વ્યાપક રીતે ઉપલબ્ધ વેક્સિન નથી, જોકે બે વેક્સિનને કેટલાક દેશોમાં મંજૂરી મળી છે. બચાવ માટે નીચેના પગલાં લઈ શકાય:
મચ્છરોથી બચાવ: DEET અથવા પિકારિડિન ધરાવતા જંતુનાશકનો ઉપયોગ કરો.
કપડાં: લાંબા બાંયના અને હળવા રંગના કપડાં પહેરો.
મચ્છરદાની અને સ્ક્રીન: બારીઓ અને દરવાજા પર સ્ક્રીન લગાવો અને ઊંઘતી વખતે મચ્છરદાનીનો ઉપયોગ કરો.
જમેલું પાણી દૂર કરો: ઘરની આસપાસ પાણી જમા થવાથી રોકો, જેમ કે ડોલ, ગમલા અને બોટલોમાં.
ડોક્ટરની સલાહ: તાવ, ફોલ્લીઓ કે સાંધાના દુખાવાના લક્ષણો દેખાય તો તરત ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.
આબોહવાનો પ્રભાવ
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે વધતું વૈશ્વિક તાપમાન અને ગરમ, ભેજવાળું હવામાન મચ્છરોના પ્રજનનને વેગ આપી રહ્યું છે, જેના કારણે ચિકનગુનિયા જેવા મચ્છરજન્ય રોગોનું જોખમ વધ્યું છે. બ્રાઝિલ પણ આ વાયરસથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત દેશોમાં સામેલ છે. ચીનમાં ભારે વરસાદ અને અતિશય ગરમીએ સંકટને વધાર્યું છે, જે ઉષ્ણકટિબંધીય વિસ્તારોમાં સામાન્ય છે, પરંતુ આ વર્ષે તે અસામાન્ય રીતે તીવ્ર રહ્યું છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.